Ιερομόναχος Μακάριος Αγιορείτης (1812-10 Νοεμβρίου 1913)

 

Ο Καλύμνιος ασκητής και ιερομόναχος Μακάριος Κουλιανός μόναζε στο Άγιον Όρος επί δεκαετίες. Το 1899 επέστρεψε στο νησί του ο γαλήνιος αυτός άνθρωπος του Θεού, ο βιβλικός νηστευτής, σε ηλικία 87 ετών. Γιατί ο ηλικιωμένος αυτός Αγιορείτης άφησε το Περιβόλι της Παναγίας; Απάντηση δίνει μία σύντομη βιογραφία του. «Εγκατέλειψε το πνευματικό μεγαλείο του Αγίου Όρους υπακούων σε επαναλαμβανόμενη επί πενταετίαν υπόδειξη της Υπεραγίας Θεοτόκου». Η Παναγία λοιπόν επανειλημμένα του είπε ν’ αφήσει το Περιβόλι της. Φοβούμενος καμία καλοστημένη δαιμονική παγίδα επί μία πενταετία προσευχόταν θερμά, αν είναι θείο θέλημα να εξέλθει στον κόσμο. Η Παναγία τον βεβαίωσε σίγουρα γι’ αυτή την έξοδο.

Ο Γέροντας έκειρε τη μοναχή Μακαρία († 1952) το 1899. Την ακολούθησαν δέκα ευλαβείς νέες, που ίδρυσαν τη μονή της Αγίας Αικατερίνης. Σύστησε και την αδελφότητα της Αγίας Σοφίας. Τον έστειλε λοιπόν η Παναγία στην Κάλυμνο, για να συστήσει τον μοναχισμό της.

Την ίδια εποχή ένας άλλος Αγιορείτης έφθασε στην Κάλυμνο, ο ιερομόναχος Κύριλλος, που είχε την καταγωγή από τη γειτονική Κω και είχε ασκηθεί επί αρκετά έτη στον ιερό Άθωνα. Υπήρξε αφιλάργυρος, ελεήμων και φιλόστοργος πνευματικός πατήρ. Διετέλεσε Πνευματικός της μονής Ευαγγελίστριας Άργους Καλύμνου, με πρώτη ηγουμένη τη λίαν ενάρετη Γερόντισσα Μαγδαληνή, που εκοιμήθη σε ηλικία 105 ετών το 1952. Εμείς γνωρίσαμε την ευλαβέστατη διάδοχό της, που με μεγάλη συγκίνηση μιλούσε για τη Γερόντισσά της, και παρότι είχαν περάσει πενήντα χρόνια από την κοίμησή της, αναφερόταν σαν να είχε κοιμηθεί χθές.

Στο αγίασμα του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου, (φωτ. π. 1890)

Ο μακάριος Γέροντας Μακάριος ειχε οσιακό τέλος. «Ο αγωνοθέτης Κύριος κάλεσε κοντά του τον δοκιμασμένο και θεοφόρο Γέροντα Μακάριο για να τον ανταμείψη για την επί γης άθλησή του. Ικανοποιημένος για την ταπεινή προσφορά του στον γυναικείο Μοναχισμό της Καλύμνου με συγκίνηση επανέλαβε τα λόγια του Θεοδόχου Συμεώνος: “Νύν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα…” και παρέδωσε το πνεύμα του στα χέρια του Σωτήρος του την 10η Νοεμβρίου 1913».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αγνής Μαγκλή, Το Γεροντικό της Καλύμνου, στον τόμο Κάλυμνος Ελληνορθόδοξος ορισμός του Αιγαίου, Αθήνα 1994, σσ. 460-467.

Πηγές: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό εναρέτων αγιορειτών του εικοστού αιώνος Τόμος Α΄– 1901-1955,  § Ιερομόναχος Μακάριος Αγιορείτης (1812-1913), σελ. 110-112, Εκδόσεις Μυγδονία, Α΄ Έκδοσις, Σεπτέμβριος 2011.

http://www.pemptousia.gr

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/#ixzz3JQAN1G8E

«Η ΥΓΙΗΣ ΚΑΙ Η ΝΟΘΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΣ» - ΜΕΡΟΣ Α (121 Ν-1)

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΝ ΣΤΑΘΜΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΟΝΙΤΣΗΣ

(Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία)

ΜΕΡΟΣ Α´

Π. ΙΩΗΛ: Ἀγαπητοί ἀκροαταί, χαίρετε.

Σήμερα ἔχομε καί πάλι τήν χαρά καί τήν εὐλογία νά εὑρίσκεται εἰς τόν ραδιοφωνικό μας σταθμό - Ράδιο Δρυινούπολις - ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος, ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος.

Σέ ὅλους μας εἶναι γνωστός ὁ π. Ἀρσένιος, τόσο ἀπό τά κείμενά του, τίς ὁμιλίες του, πού δημοσιεύονται πολύ συχνά στά θρησκευτικά sites, στίς ἱστοσελίδες δηλαδή, ὅσο καί ἀπό τίς ὁμιλίες του πού μεταφέρομε, μέσῳ τοῦ ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ. Ἰδίως ὅμως ἀπό τήν συνέντευξι πού ἀκριβῶς πρίν ἕνα χρόνο μᾶς εἶχε παραχωρήσει στήν ἴδια αὐτή ἐκπομπή γιά τόν Γέροντα Παΐσιο καί τόν Γέροντά του, π. Ἰσαάκ τόν Λιβανέζο.

Σήμερα λοιπόν ἔχομε τήν εὐλογία καί τήν εὐκαιρία ὁ π. Ἀρσένιος νά εὐαρεστηθῆ ὥστε νά ἀγγίξωμε ἕνα μεγάλο θέμα πού ὀνομάζεται ''Ὑγιής καί νόθος πνευματικότης''.

Ἔτσι, ''ἐπί πτερύγων ἀνέμων'', οἱ ἀπαντήσεις του στίς ἐρωτήσεις πού θά τοῦ ὑποβάλωμε θά μεταφερθοῦν στά ὦτα τῶν εὐσεβῶν ἀκροατῶν, καί ὄχι μόνον.

Μέσα ἀπό αὐτήν τήν συνέντευξι εὐελπιστοῦμε ὅτι  θά κατανοήσωμε ποιά εἶναι ἡ ὀρθή καί ὑγιής πνευματικότης πού θά πρέπη νά διέπη τήν ζωή μας καί πού θά πρέπη νά καλλιεργοῦμε καί ποιά ὄχι.

Π. Ἀρσένιε, σᾶς καλωσορίζομε καί σᾶς παρακαλοῦμε, μέ κάθε ἄνεσι χρόνου, νά μᾶς πῆτε ὅ,τι ἀγαθόν ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας σας στό ἐπίμαχο αὐτό θέμα.

Π. ΙΩΗΛ - ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΠΡΩΤΗ: Μέ τόν ὅρο ''ὑγιής πνευματικότης'' ὑπονοεῖται ὅτι ὑπάρχει καί ἡ ἀρρωστημένη, πλανεμένη καί νοθευμένη πνευματικότης. Θά μπορούσατε νά μᾶς περιγράψετε καί νά μᾶς δώσετε, εἰ δυνατόν, τά ὅρια, τόσον τῆς ὑγιοῦς, ὅσον καί τῆς νοθευμένης πνευματικότητος;

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Ἐν πρώτοις, σεβαστέ μου π. Ἰωήλ, αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσω τὀν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ. κ. Ἀνδρέαν γιά τήν εὐλογία πού μᾶς παρεῖχε γι᾽ αὐτήν τήν συνέντευξι καί μάλιστα γιά τήν πρόσκλησί του νά συμμετάσχω στίς ἐκδηλώσεις γιά τόν Γέροντα Παΐσιο ὡς ὁμιλητής. Οἴκοθεν ἐννοεῖται ὅτι ἐπικαλοῦμαι ἐκ τῆς θέσεως ταύτης τίς εὐχές του.
Ἐπειδή τό θέμα τῆς συζητήσεως εἶναι γενικό, καυτό, δύσκολο καί ἔχει πάρα πολλές ἀνεξάντλητες πτυχές, θἀ προσπαθήσωμε νά ἀπαντήσωμε σέ γενικό ἐπίπεδο, τό ὁποῖο θέλει προσοχή καί διάκρισι στήν ἐξατομικευμένη ἐφαρμογή.

Λοιπόν, ὅταν μᾶς τονίζη συνεχῶς ἡ Μία, Ἁγία Ὀρθόδοξος καί ὄντως Καθολική Ἐκκλησία μας ὅτι πρέπει νά γίνωμε πνευματικοί ἄνθρωποι, δέν ἐννοεῖ ἄλλο παρά τό ὅτι πρέπει νά ἀγωνισθοῦμε γιά νά λάβωμε στήν πνευματική μας καρδία τήν ἐνεργό καί δρῶσα Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Δέν πρέπει βεβαίως νά ξεχνᾶμε ὅτι ὁ ἔσχατος καί τελικός σκοπός τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου ἦτο ἡ ἐκ νέου ἀποστολή τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Γιά νά ἠμπορέση τώρα ὁ πιστός νά μετάσχη ὀντολογικά καί ὑπαρξιακά στήν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα θά πρέπη νά διακατέχεται ἀπό Ὀρθοδοξία καί ὀρθοπραξία.

Ἀπαιτοῦνται ἡ ὀρθή πίστις στά δόγματα, πού εἶναι οἱ ἀποκεκαλυμμένες περί Θεοῦ ἀλήθειες, καί ἡ Ἐφηρμοσμένη Δογματική, πού εἶναι ἡ διά βίου ἀσκητική θεραπευτική ἀγωγή, σύμφωνα μέ τήν διαχρονική διδασκαλία τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.  

Ὅσον ἀφορᾶ εἰς τά δόγματα πρέπει νά διασαφηνίσωμε ὅτι ὅταν προσβάλλεται καί διαστρέφεται κάποιο δόγμα, στήν οὐσία ὑβρίζεται ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ἄλλα μᾶς ἀπεκάλυψε, καί ἐπί πλέον προσβάλλεται ἄμεσα καί ἡ ἰδία μας ἡ σωτηρία.
Γιά παράδειγμα, ἄν ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι κτιστή, τότε μοιραίως δέν ἠμπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά θεωθῆ, νά γίνη θεός κατά Χάριν καί νά ξεπεράση τίς συνέπειες τῆς κτιστότητος.

Ἄν τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, τότε εἰσάγονται δύο ὀντολογικές ἀρχές στήν Ἁγία Τριάδα. Τότε θά εἴχαμε διθεΐα καί ὄχι μονοθεΐα. Βέβαια, γιά νά εἴμαστε πιό ἀκριβεῖς, στήν Δύσι δέν ὑπάρχει αὐτό τό πρόβλημα - διότι ἔχουν πολύ μεγαλύτερα - γιατί ἐσφαλμένως στούς Δυτικούς ἡ μονοθεΐα ''ἐξασφαλίζεται'' ἀπό τήν μία κοινή οὐσία τοῦ Θεοῦ. Ἐνῷ κατά τόν Μέγα Βασίλειο, καί ὄχι μόνο, «ἐκ τοῦ ὄντος ἡ οὐσία». Ἄν βγῆ ἀπό τήν μέση ἡ Τριάς, ὁ Θεός δέν ὑπάρχει.

Ἐπί πλέον, ἄν τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ὁ Υἱός καθίσταται καί αἴτιον καί αἰτιατόν - αἴτιον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί αἰτιατόν τοῦ Πατρός -, πρᾶγμα τό ὁποῖον εἶναι ἄτοπον.  Ἀλλά καί γενικώτερα, ἡ ταύτισις οὐσίας καί ἐνεργείας στόν Θεό πού κάνει ἡ Δυτική ''ἐκκλησία'' διαστρέφει καί τό εἶναι τοῦ Θεοῦ. Καί φυσικά αὐτό ἔχει ἄμεσες σωτηριολογικές ἐπιπτώσεις. Ἀλλά, ἄς μήν ἐπεκταθοῦμε...

Μέ αὐτά τά λίγα θέλομε π. Ἰωήλ, νά καταδείξωμε γενικώτερα ὅτι οἱ ἑτερόδοξοι ἔχουν ''πλανεμένη'' πνευματικότητα a priori (ἐκ τῶν προτέρων), ἤγουν ἄχαρι, ἀπνευμάτιστη πνευματικότητα.

Γι᾽ αὐτό καί στά τροπάρια τῶν Ἁγίων Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, μεταξύ τῶν ἄλλων, ψάλλομε καί τά ἑξῆς: «.... καί θυμόν κινήσαντες (οἱ Ἅγιοι Πατέρες) τόν δικαιότατον ἐνδικώτατα, τούς βαρεῖς ἥλασαν καί λοιμώδεις λύκους (τούς ἑτεροδόξους δηλαδή, κλπ.), τῇ σφενδόνῃ τῇ τοῦ πνεύματος ἐκσφενδονήσαντες...» Καί αὐτά τά τονίζωμε, διότι στίς ἡμέρες μας ὑπάρχει ὠμά πλέον ἡ τάσις καί ἡ προσπάθεια νά ἁπλοποιήσωμε τά δόγματα - ὅτι ὅλοι εἴμαστε τό ἴδιο δῆθεν, ἤ ποιός καταλαβαίνει τά δόγματα...

Π. ΙΩΗΛ: Δυστυχῶς, ἔτσι ἔχουν τά πράγματα.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Βέβαια, ἀναμφισβήτητα, κάποια δόγματα εἶναι εὐκολονόητα, κάποια δυσνόητα καί κάποια ἀκατανόητα, καθ᾽ ὅτι τό θεῖον «ἀκατάληπτόν ἐστι καί τοῦτο μόνον καταληπτόν, ἡ ἀκαταληψία αὐτοῦ». Μά, ἄν ὁ Θεός ἐκατανοῆτο, δέν θά ἦτο Θεός.

Ὅμως, ἐάν ὁ ἄνθρωπος ἐφαρμόση σωστά - ποιοτικά καί ποσοτικά - ὅλα τά προστάγματα τῆς Ἐκκλησίας μας, «τότε ποταμοί ρεύσουσι ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ὕδατος ζῶντος» (Ἰωάν. ζ´, 38). Αὐτό σημαίνει ὅτι, διά τῆς ἐμπειρίας του, μέ ὅλο του τό εἶναι ὁ ἄνθρωπος θά γνωρίζη ὁλοένα καί περισσότερο τά μυστήρια τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικότητος.

Αὐτή ἡ κατάστασις θά τοῦ δημιουργῆ ἕναν συνεχῶς αὐξανόμενο ''ἀκόρεστο κορεσμό'', πού ἀπό τήν μία θά ἀπολαμβάνη τήν ἄκτιστη θεία ἡδονή καί τά σύν αὐτῇ, ἀπό τήν ἄλλη ὅμως δέν θά ἠμπορῆ νά ἑρμηνεύση μέ τόν νοῦ του ἐκεῖνα στά ὁποῖα μετέχει.

Ἔτσι, ὄχι μόνον ἐντελῶς ἐξοστρακίζεται ὁ ὄφις τοῦ ὀρθολογισμοῦ, ἀλλά φθάνει ὁ ἄνθρωπος νά μήν ἀπορῆ καθόλου τελικά μέ τά ἀκατανόητα δόγματα καί τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ, μέ τήν ἔννοια ὅτι αὐτά πού ζεῖ καί ἀπολαμβάνει - τά ὑπέρ πᾶσαν αἴσθησιν καί νόησιν - εἶναι τόσο ἰσχυρά πού πλέον δέν ἀπορεῖ γιά τά περί Θεοῦ ἀκατάληπτα.

Μάλιστα, τολμοῦμε νά ποῦμε ὅτι τά μυστήρια τῆς προσωπικῆς πνευματικῆς ζωῆς θά τοῦ προκαλοῦν μεγαλυτέραν ἔκπληξιν ἀπό τά ἐνδοθεϊκά, ''ἐξωθεϊκά'' καί σωτηριολογικά μυστήρια καί σχέδια τοῦ Θεοῦ.

Ὅλα αὐτά πού προαναφέραμε, πού εἶναι βέβαια ἰδιώματα μιᾶς ὑγιοῦς πνευματικότητος, ΜΟΝΟ στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μποροῦν νά βιωθοῦν νομοτελειακῶς.

Ἐδῶ, θά κάνωμε μία παρένθεσι. Βέβαια ὁ Θεός, παρά ταῦτα, ποτέ δέν δεσμεύεται καί εἶναι πάνω ἀπό τόν Νόμο πού ὁ Ἴδιος θεσπίζει. Περιπτώσεις Μεγάλου Κωνσταντίνου, Ἀποστόλου Παύλου, κλπ., πῶς τούς ἐκάλεσε ὁ Θεός; Αὐτές ὅμως εἶναι ἐξαιρέσεις, οἱ ὁποῖες τελικά ἐπιβεβαιώνουν τόν κανόνα. Γι᾽ αὐτό καί ἐμεῖς πού ἐγεννήθημεν Ὀρθόδοξοι πρέπει νά ὑπεραμυνώμεθα πάνω καί πέρα ἀπ᾽ ὅλα τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἡ εὐθύνη μας εἶναι μεγίστη. Ὄχι δέ ἐπειδή ὄντως ''πῦλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσι'' τῆς Ἐκκλησίας (Ματθ. ιστ´, 18), νά μήν ἀγωνιζώμεθα καί τό χειρότερο νά συμβιβαζώμεθα καί νά προδίδωμε τά τῆς πίστεως, εἴτε ἐπειδή δέν θέλομε νά πέσωμε σέ δυσμένεια, εἴτε ἐπειδή δέν θέλομε νά χάσωμε τό τάδε χρηματικό κονδύλι, κλπ.

Βέβαια, σαφῶς ἡ Ἐκκλησία δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἐμᾶς. Ἐμεῖς ἔχομε ἀνάγκη τήν Ἐκκλησία. Ὅμως, Η ΚΕΦΑΛΗ, τό ΕΓΩ τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός, θά μᾶς πῆ περίπου τά ἑξῆς ἐν ἡμέρᾳ Κρίσεως - σύμφωνα μέ τό πνεῦμα τῆς Γραφῆς - ἐάν ἀμελήσωμε καί συσχηματιζώμεθα μέ τό πνεῦμα τοῦ κόσμου: ''Γιατί αὐτό τό λίγο πού ἐξηρτᾶτο ἀπό ἐσένα δέν τό ἔκανες, δέν τό εἶπες, δέν τό ὑπερασπίσθηκες; Πονηρέ καί ὀκνηρέ δοῦλε...''! Καταλαβαίνετε...

Νά μέ συγχωρῆτε, π. Ἰωήλ, πού κάπως ἔτσι, ἴσως ἀπροσδόκητα, ἐσκέφθηκα νά ξεκινήσω τήν ἀπάντησι. Καί ἄν τό θέλετε, ὅλα τά προαναφερθέντα ἄς ἐκληφθοῦν ὡς μία γενική εἰσαγωγή γιά τό ἐξεταζόμενο θέμα μας.

Π. ΙΩΗΛ: Πολύ καλά κάνατε καί σᾶς εὐχαριστοῦμε.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Τώρα, γιά νά γίνω πιό σαφής καί πιό συγκεκριμένος, ἄς ἀσχοληθοῦμε περιληπτικά μέ τά ἐπί μέρους ἐρωτήματα τῆς πρώτης γενικῆς ἐρωτήσεώς σας καί στήν πορεία, ἐάν χρειασθῆ σέ κάποια σημεῖα, μποροῦμε καί νά ἐπεκταθοῦμε.

Π. ΙΩΗΛ: Μάλιστα, σᾶς ἀκοῦμε.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Ἡ ὑγιής πνευματικότης ἔχει ὡς σκοπό τήν ἀπόκτησι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό γίνεται μόνο μέ τήν ἀπέκδυσι τοῦ παλαιοῦ μας ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ἔχει ὡς σύμμαχο τόν Διάβολο καί τό ἐν γένει περιρρέον κοσμικό φρόνημα. Ἔτσι, ἀπαιτεῖται νά ''κτυπήσωμε'' τήν φιλαυτία μας σέ διανοητικό καί σαρκικό ἐπίπεδο καί νά θεραπεύσωμε τόν ἐγωκεντρισμό τοῦ πνεύματος καί τῆς σάρκας μας. Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ πλήρης ἐφαρμογή ὅλων τῶν προσταγμάτων τῆς Ἐκκλησίας μας μέσῳ τῆς ὑπακοῆς σέ ἕναν διακριτικό καί ἔμπειρο πνευματικό. Πρέπει νά ἐφαρμόζωμε ὅλες τίς ἐντολές - ὄχι ἐπιλεκτικά, ὅ,τι, ὅσο καί ἐάν μᾶς ἀρέση - καί μάλιστα μέ τρόπο χριστοκεντρικό χωρίς προσμίξεις καί ἄλλες νοθευμένες καταστάσεις, αἰτίες, ἀφορμές καί σκοπούς.

Ἄς ἀναφέρωμε τώρα κάποια ἀρνητικά παραδείγματα πού ὁδηγοῦν σέ νοθευμένη πνευματικότητα.

Μπορεῖ νά εἴμαστε ''νύχτα-μέρα'' στήν ἐκκλησία καί ἄς ὑποθέσωμε ὅτι δέν κάνομε κανένα ''κακό'', στήν οὐσία ὅμως μπορεῖ νά ἐξυπηρετοῦμε μέ τήν α´ ἤ β´ μορφή τήν φιλαυτία μας χωρίς νά τό καταλαβαίνωμε. Ἄρα ὅλην τήν ἡμέρα ἁμαρτάνομε ἀδιαλείπτως. Ὅ,τι δέν εἶναι ἐκ Θεοῦ καί διά τόν Θεόν εἶναι τελικά ἁμαρτία. Ἀντί νά τρεφώμεθα ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καταντᾶμε νά προσπαθοῦμε νά χορτάσωμε ἀπό τά ξυλοκέρατα τῆς ἀγάπης τοῦ ἐμπαθοῦς ἑαυτοῦ μας. Ἔτσι, λιμοκτονοῦμε καί τρωγόμεθα ἀπό τά ποικίλα πάθη μας.

Ἀσφαλῶς καί δυστυχῶς δέν ἔχομε τούς καρπούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ἀπαριθμεῖ ὁ Ἀπόστολος καί, ἀντί γιά νηφάλια μανία καί ἀκόρεστο κορεσμό, βιώνομε τήν ἀνεπάρκεια τῆς ἁμαρτίας.

Ἔτσι, προσπαθοῦμε νά παρηγορηθοῦμε καί νά ἐπιβιώσωμε ὑπαρξιακά μέ λύσεις ἀπελπισίας-ἀστοχίας, δηλαδή περαιτέρω προσωπικῆς μας ἁμαρτίας, ἡ ὁποία μᾶς ὁδηγεῖ ὁλοταχῶς σέ μεγαλύτερο ὑπαρξιακό κενό μέ ὅλες τίς ἄμεσες ψυχοπνευματικοοργανικές συνέπειες καί παρενέργειες. Βλέπε αὐτοπροβολή, κατάκρισι, φθόνοι, συκοφαντίαι, δολοπλοκίαι, ἰδιοτέλεια, ἀπόκρυψις τοῦ καλοῦ τῶν ἄλλων, κρυφές ἁμαρτίες, ὑποκριτική συμπεριφορά, ἀναζήτησις ἤ προβολή νοθευμένων ἐμπειριῶν, πλᾶνες ἐπί πλανῶν, εἰδωλοποίησις τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἄγνοια τῆς τραγικότητός μας, παχεία καί διαρκής ὁμίχλη παθῶν πού μᾶς φαίνεται ὡς φυσική κατάστασις, ''χαλασμένα μυαλά'' κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο, κλπ.

Σέ αὐτήν τήν περίπτωσι, ἀκόμη καί περί ἀρετῆς νά ὁμιλῆ ἤ νά ἀσχολῆται ὁ πνευματικά ἄρρωστος ἄνθρωπος, ἐμπαθῶς θά τό πράττη. Πολλῷ δέ μᾶλλον ὅταν συμβαίνη τό ἀντίθετο καί δέν ὁμιλῆ περί ἀρετῆς...

Ἄλλοι γενικοί πολύ συχνοί κίνδυνοι τῆς μεταλλαγμένης πνευματικότητος εἶναι ἡ ἐκκοσμίκευσις καί ὁ εὐσεβισμός.

Στήν πρώτη περίπτωσι τῆς ἐκκοσμικεύσεως, ὁ πιστός γίνεται ἐχθρός τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Αὐτός εἶναι ἕνας πολύ βασικός στόχος τῆς Νέας Ἐποχῆς. Ἐπειδή ὅμως δέν τούς συμφέρει ἡ κατά μέτωπον ἐπίθεσις, ἐπιδιώκουν οἱ Νεοεποχῖτες νά ὑπάρχουν μέν ἐκκλησίες γεμᾶτες Χριστιανούς, ἀλλά μέ ἀλλοιωμένο-κοσμικό φρόνημα.

Στήν δεύτερη περίπτωσι, τοῦ εὐσεβισμοῦ, ἡ πνευματικότητα καταντᾶ ''ξύλινη'', καθηκοντολογική καί ἀποσυνδεομένη ἀπό τά δόγματα, καθίσταται ἀσεβής. Σέ αὐτήν τήν περίπτωσι, δέν ἀποκαλύπτεται ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο, ἐφ᾽ ὅσον κατ᾽ οὐσίαν οἱ ἐντολές, ἀπό μέσον καθάρσεως καί ἁγιασμοῦ, γίνονται αὐτοσκοπός, αὐταρέσκεια, κλπ.

Τί λέγει ἡ Γραφή; « Μέγα ἐστί τό τῆς εὐσεβείας μυστήριον!», ἀναφωνεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Α´ Τιμόθ. γ´, 16). Καί πιό κάτω, τί λέγει; Νά εἶστε ἁπλῶς καλοί ἄνθρωποι; Ὄχι. Ἀλλά: «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ». Καί ἡ προσωπική θεοαποκάλυψις γίνεται μόνον ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ.

Ἄλλωστε, τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι Ἐκεῖνο πού μᾶς φανερώνει τόν Χριστόν, μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται.  Γι᾽ αὐτό, ἄς μήν ἐπαναπαυώμεθα, οὔτε στίς κατά φαντασίαν ἀρετές μας, οὔτε στά καλά ἔργα μας, ἀλλά νά διερωτώμεθα ἄν ἔχωμε μέσα μας Ἅγιον Πνεῦμα.

Καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ Ἅγιον Πνεῦμα, ὅσο πιό πολύ τό ἀποκτᾶ, τόσο πιό πολύ ἔχει τήν ἱκανότητα νά βλέπη πόσον μακράν τοῦ Θεοῦ εὑρίσκεται. Ὧδε ἡ Ὀρθόδοξος πνευματικότης. Ὅπως προαναφέραμε ἡ ὑγιής πνευματικότης εἶναι ἕνα μυστήριο πού κανείς δέν τό ἐξηγεῖ μέ τό μυαλό του, ἀλλά τό ζεῖ, τό ἀπολαμβάνει, καί αὐτή ἡ ἐμπειρία εἶναι ἀνωτέρα πάσης γνώσεως καί κατανοήσεως. Καί ἐάν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος διακατέχεται καί κολυμβᾶ μέσα στό ἀπέραντο πέλαγος τῆς ὑγιοῦς πνευματικότητος δέν ἠμπορεῖ νά τήν ἐξηγήση ὁ ἴδιος ὀρθολογιστικά, πόσῳ μᾶλλον ἀδυνατεῖ νά τήν ἐννοήση ὁ ἐκτός αὐτῆς εὑρισκόμενος.

Αὐτά τά ὀλίγα γιά τήν πρώτη γενική ἐρώτησί σας. Δέν ξέρω ἄν τελικά σέ κάτι διεφώτισα τούς ἀκροατές, ἤ τούς ἐμπέρδεψα περισσότερο. Πάντως, νά μή ξεχνᾶμε ὅτι ὅταν π.χ. γίνεται μία ἰατρική ἐγχείρησις, πρῶτα γίνεται ἡ τομή καί ὕστερα ἡ ἐπέμβασις... Ὅταν θέλωμε νά ἐπισκευάσωμε ἕνα αὐτοκίνητο ἤ ἕνα ὁποιοδήποτε μηχάνημα, πρῶτα στό σημεῖο τῆς βλάβης τό κάνομε ''βίδες'', κατά τό κοινῶς λεγόμενο, ὕστερα τό ἐπισκευάζομε καί στό τέλος τό ξανασυναρμολογοῦμε.  Καί ἐμεῖς κάπως ἔτσι ἐνεργήσαμε....

Ὑποσχόμεθα ὅμως ὅτι στίς ἑπόμενες ἐρωτήσεις θά εἴμαστε πιό συγκεκριμένοι καί πρακτικοί γιά νά βγαίνη ἕνα πιό σαφές συμπέρασμα. Καί ἄν χρειασθῆ, θά βάλωμε τό μαχαίρι στό κόκκαλο...! Αὐτό βέβαια ἐξαρτᾶται καί ἀπό ἐσᾶς, π. Ἰωήλ.

Π. ΙΩΗΛ - ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Χαίρω πού μέ διευκολύνετε, π. Ἀρσένιε, νά θέσω τήν ἑξῆς δεύτερη καυτή ἐρώτησι. Ὑπάρχει περίπτωσις κάποιος ὑπεύθυνος στά πνευματικά ζητήματα κληρικός, πνευματικός ἤ διάφοροι θεολόγοι ἐπισήμως νά δίνουν κατευθύνσεις τῆς πνευματικῆς ζωῆς σέ ἐντελῶς λανθασμένες βάσεις;

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Δυστυχῶς, κάποιες φορές, καί ἐπισήμως καί ἀνεπισήμως μπορεῖ νά συμβῆ καί αὐτό, καί ἀπό κληρικούς καί ἀπό λαϊκούς.

Κατ᾽ ἀρχάς, νά κάνωμε μία ἀπαραίτητη διευκρίνησι καί νά διασαφηνίσωμε ὅτι τό νά θίξωμε καί νά ἐντοπίσωμε τά κακῶς κείμενα, μέ διακριτικό φυσικά τρόπο, ὄχι μόνον δέν εἶναι κατάκρισις ἤ ἱεροκατηγορία, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητη καί φυσική ἀπόρροια τῆς ποιμαντικῆς εὐθύνης πού ἔχομε ἐνώπιον τῶν λογικῶν προβάτων. Ὁ μόνος στόχος μας εἶναι νά ἑδραιωθῆ ἔτι καί ἔτι ἡ «ὑγιαίνουσα διδασκαλία», κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο (Β´ Τιμόθ. δ´, 3), διότι αὐτή εἶναι ἡ μόνη σώζουσα καί θεώνουσα τόν ἄνθρωπο.

Ἀπαραίτητη δέ προϋπόθεσις αὐτοῦ εἶναι ἡ στηλίτευσις τῆς νοθευμένης-μεταλλαγμένης διδασκαλίας, ἡ ὁποία μέ τήν α´ ἤ β´ μορφή ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο σέ πνευματική ὀπισθοχώρησι, πού πολλές φορές φθάνει ἕως καί τήν αἰώνια ἀπώλεια, τῆς ὁποίας ἀπωλείας οὔκ ἐστι μέτρον. Αὐτό δέ καθ᾽ ὅτι ''πάτος'' ''πάτου'' διαφέρει ἐν ἀθλιότητι καί ὀδύνη ὀδύνης διαφέρει ἐν μεγέθει...

Γι᾽ αὐτό καί ὅλος ὁ τιτάνιος καί ὑπεράνθρωπος ἀγώνας ὅλων τῶν Ἁγίων Πατέρων, πού ἠγωνίσθησαν κατά τῶν αἱρετικῶν - πού πλεῖστοι ἐξ αὐτῶν ἦσαν δυστυχῶς κληρικοί -, κατά τῆς πεπλανημένης πνευματικότητος καί ἐναντίον τῶν διαφόρων παρανομιῶν καί παραβάσεων, ἐλογίσθη εἰς ὅλους ἐκείνους τούς μακαρίους ἀγωνιστάς τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς ὀρθοπραξίας εἰς ἀρετήν-ἔπαινον καί ὡς σημαντική παράμετρος τῆς ἁγιότητός των.

Π. ΙΩΗΛ: Μάλιστα.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Ἁπλῶς, εἰς τιμήν καί μνήμην των, ἄς ἀναφέρωμε μόνον, ὀνομαστικά, κάποια ἐλάχιστα ὀνόματα ἀνάμεσα στά ἀμέτρητα πού ὑπάρχουν: Μέγας Ἀθανάσιος, Μέγας Βασίλειος, Ἱερός Χρυσόστομος, Ἅγιος Μάξιμος Ὁμολογητής, Ἅγιος Γρηγόριοα Παλαμᾶς, Ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης, κλπ. Μάρτυρες, Ἀπολογηταί, Ὁμολογηταί, Ὅσιοι Ἀσκηταί, Ἐρημῖται, κλπ.

Ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ἐπί παραδείγματι, δύο φορές ἄφησε γι᾽ αὐτόν τόν λόγο τό ἀσκητήριό του, τήν πρώτη φορά γιά νά ἀντιμετωπισθῆ ὁ ἐξωτερικός ἐχθρός, ἡ εἰδωλολατρεία, καί τήν δεύτερη ὁ ἐσωτερικός ἐχθρός, ὁ Ἀρειανισμός. Κάτι ἀνάλογο ἔπραξε καί ὁ Γέρων Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ ''Μέγας Ἀντώνιος'' τῆς ἐποχῆς μας...

Ἐπειδή ὅμως ἡ θέσις μας εἶναι λεπτή, ἡ διάκρισίς μας σχεδόν ἀνύπαρκτη, ἐπί πλέον δέ οἱ λογισμοί τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς μας εὐαίσθητοι, ἔτι δέ ὁ μέγας τεχνήτης Διάβολος μᾶς κοιμίζει μέ διαφόρους τρόπους, ἄς ἀνατρέξωμε στήν Ἁγία Γραφή ἀναφέροντας λίγα παραδείγματα, τά ὁποῖα ταυτοχρόνως θά ἀποτελέσουν μία πρώτη ἀδιαμφισβήτητη ἀπάντησι στό ἐρώτημά σας καί ἐπιβεβαίωσι τῶν λεγομένων μας.

Π. ΙΩΗΛ: Θά ἦταν ὅ,τι τό καλύτερο. Σᾶς ἀκοῦμε μέ ἐνδιαφέρον.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Τήν ὕπαρξι κακῶν γεωργῶν καί ἀναξίων ἐκπροσώπων στό γεώργιον τοῦ Θεοῦ ἐπισημαίνει πάνω καί πέρα ἀπ᾽ ὅλα ὁ ἴδιος ὁ Χριστός σέ πολλές συνάφειες καί περιστατικά, ὅπως στήν παραβολή τῶν κακῶν γεωργῶν (Κυριακή ΙΓ´ Ματθαίου), ἡ ὁποία διαβάζεται καί στόν ὄρθρο τῆς Μεγάλης Δευτέρας (Ματθ. κα´, 33-42).

Ἐπίσης, πόσες φορές ὁ Χριστός στηλιτεύει τούς Γραμματεῖς καί τούς Φαρισαίους μέ ἀποκορύφωμα τά φοβερά ὀκτώ ''οὐαί'' πού ἐξεστόμισε ἐναντίον τους; (Ματθ. κγ´, 1-39). Ἀκόμη καί γιά τούς ἐπισκόπους κάποιων πόλεων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τί λέγει ἡ Ἀποκάλυψις στό Β´ καί Γ´ Κεφάλαιο; Μόνον ὁ ἐπίσκοπος Σμύρνης δέν ἐλέγχεται. Εἰς δέ τόν Λαοδικείας λέγει ἐκεῖνο τό φρικτό ''μέλλω σε ἐμμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου...'' -  δηλαδή ''θά σέ ξεράσω γιατί εἶσαι χλιαρός'' (Ἀποκάλ., γ´, 16).

Ἄς ἀνατρέξωμε ὅμως δειγματοληπτικά καί στόν χῶρο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
Λέγει ὁ Προφήτης Ἱερεμίας ἐξ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ Λόγου: «Ποιμένες πολλοί διέφθειραν τόν ἀμπελῶνα μου, ἐμόλυναν τήν μερίδα μου...» (Ἱερεμ. ιβ´, 10). Δηλαδή, ὄχι λίγοι, ἀλλά πολλοί κακοί ποιμένες κατέστρεψαν τόν λαόν μου καί ἐμόλυναν τό ἐκλεκτό μερίδιό μου - φοβερός λόγος.

Ἀκόμη πιό συγκλονιστικό εἶναι τό ἑξῆς: Ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἀποκαλύπτει στόν Προφήτη Ἰεζεκιήλ ὅτι ἀνάμεσα στούς πρεσβυτέρους τῶν Ἰσραηλιτῶν ὑπῆρχαν κάποιοι πού εἰδωλολατροῦσαν. Μάλιστα δέ, ἀναφέρει συγκεκριμένα ἑβδομήντα ἄνδρες ἐκ τῶν πρεσβυτέρων καί ἰδιαίτερα ὀνοματίζει κάποιον Ἰεζωνίαν, υἱόν τοῦ Σαφάν.

Λέγει ὁ Θεός στόν Προφήτη Του (σέ ἐλεύθερη ἀπόδοσι): «Βλέπεις ἄνθρωπε τί κάνουν οἱ πρεσβύτεροι τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, ἕκαστος ἐντός τοῦ ἀποκρύφου κοιτῶνος του;» Ἐνῷ δηλαδή στήν κοινή-φανερή λατρεία προσέφεραν κανονικώτατα θυσία στόν ἀληθινό Θεό, στήν προσωπική τους λατρεία - πού ἐτελεῖτο κρυφά καί ἀντικατώπτριζε τό βαθύ καί ἄγνωστο στούς ἔξω πιστεύω τους -, προσέφεραν θυσία στά εἴδωλα. Ὅλα αὐτά ἑπομένως ἐγίνοντο ἐκ προμελέτης, μετά πεποιθήσεως, ἐπιμελείας, σκοπιμότητος καί ἄκρατης ὑποκρισίας.

Σημειωτέον δέ ὅτι, κατά κάποιους ἑρμηνευτάς, αὐτή ἡ συγκλονιστικωτάτη ἀποκάλυψις τοῦ Θεοῦ στόν Προφήτη Ἰεζεκιήλ (ὄγδοο Κεφάλαιο), καί διά τοῦ Προφήτου αὐτοῦ στό διαχρονικό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, σύν τοῖς ἄλλοις ἀποτελεῖ καί προφητεία γιά τήν Μασονία...

Ἀκόμη, λέγει χαρακτηριστικά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅτι τό Μυστήριον τῆς Ἀνομίας ἤδη ἐνεργεῖται (Β´ Θεσσαλ. β´, 6-7). Καί δέν λαμβάνει χώραν ἁπλῶς ἀπό τήν ἐποχή του, καθ᾽ ὅτι ἡ γενέθλιος ἡμέρα του εἶναι ἀπό τήν ἐποχή τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Κατόπιν ἔχομε τόν φόνο τοῦ Κάϊν ἐπί τοῦ δικαίου Ἄβελ καί συνεχίζει μέχρι σήμερα, ὅπως θά ἀναφερθοῦμε καί στήν συνέχεια, καί φθάνει μέχρι τήν ἐποχή τοῦ Ἀντιχρίστου, συνεχῶς αὐξανόμενο. Ἐνεργεῖται δέ καί ἀπ᾽ ἔξω καί ἀπό μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία.

Ἄς μή ξεχνᾶμε ὅτι ἕνας κύριος σταυρός καί μία κορυφαία ψυχική ὀδύνη τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἦτο ὅτι κάποιοι, σκοπίμως καί πλαστῶς, ἐχρησιμοποιοῦσαν τό ὄνομά του προκειμένου νά προωθήσουν αἱρετικές καί πλανεμένες διδασκαλίες. Ὅπως μέ πόνο ἀναφέρει, μεταξύ τῶν ἄλλων, χαρακτηριστικά ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος στήν Β´ Πρός Κορινθίους Ἐπιστολή του «... κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις...» (Β´ Κορινθ. ια´, 26).    
Ἐδῶ εἶναι ἀναγκαία μία παρένθεσις.

Πόσοι καί πόσοι, στίς ἡμέρες μας, ὄχι μόνον λαϊκοί, ἀλλά καί πνευματικοί-ἐξομολόγοι, ἱερομόναχοι καί μοναχοί, κυρίως μετά τήν κοίμησί των, δέν διαδίδουν φράσεις καί διδαχές πού δῆθεν τίς εἶχε πῆ ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ὁ Γέρων Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, κλπ.; Καί αὐτό τό κάνουν, εἴτε γιά νά δημιουργήσουν ἐντυπωσιασμούς, εἴτε, τό ἀκόμη χειρότερο, γιά νά ἑδραιώσουν καί νά διαδώσουν δικές τους ἀπαράδεκτες καί διεστραμμένες θέσεις. Ἐπί πλέον δέ ἀποκρύπτουν μετά πονηρᾶς ἐπιμελείας ρήσεις καί γεγονότα, ἐκ τῶν ὁποίων αὐτομάτως ἀπορρέουν οἱ καθαρῶς Ὀρθόδοξες καί πατερικές θέσεις τῶν συγχρόνων αὐτῶν ὁσίων Γεροντάδων.

Π. ΙΩΗΛ: Αὐτό κι ἄν εἶναι φοβερό καί ὀλέθριο!

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Καί ὅμως...! Ἄν ἦτο π.χ. ποτέ δυνατόν ὁ ὀρθοδοξώτατος Ἅγιος Πορφύριος νά ἦτο οἰκουμενιστής ἤ φιλο-οικουμενιστής! Ὁ Ἅγιος αὐτός Γέροντας συνεχῶς ἀποκαλοῦσε τήν Ἐκκλησία ''ἄκτιστη'', μάλιστα παρώτρυνε νά ἀγωνισθοῦμε γιά νά εἰσέλθωμε ἀπό τώρα στήν Ἄκτιστη Ἐπίγεια Ἐκκλησία, πού καί μόνο μέ αὐτήν τήν φρᾶσι κατακεραυνώνει τούς Δυτικούς πού θεωροῦν τήν Χάρι κτιστή. Ἄλλωστε, ὁ Γέροντας αὐτός, κατά γενική ὁμολογία, κολυμποῦσε μέσα στό θεῖον Φῶς καί ἐγνώριζε ἐμπειρικά καί μετέδιδε, μέ τά ὑπερφυσικά του χαρίσματα, τίς θεῖες ἐνέργειες χωρίς κἄν μερικές φορές νά τό ἐπιδιώκη. Ἐγνώριζε τόν Θεό, δέν ἐπίστευε ἁπλῶς, γι᾽ αὐτό καί ὅ,τι ἔκανε ἤ ἔπραττε, ἄν εἶχε κάποιος στοιχειώδη πνευματική αἴσθησι καί δεκτικότητα, ὡδηγεῖτο στόν Θεό.  

Ἔτσι ἐξηγεῖται καί σέ μᾶς προσωπικά, ἀλλά καί στά ἀναρίθμητα πλήθη τῶν πιστῶν τό γεγονός ὅτι ἔμεναν ἀξέχαστες οἱ προσωπικές ἐπισκέψεις καί ἐπαφές μέ τούς Γέροντες Πορφύριο, Ἰάκωβο Τσαλίκη, Ἐφραίμ Κατουνακιώτη, κλπ.

Κλείνοντας αὐτήν τήν παρένθεσι λέγομε ὅτι ὅλοι αὐτοί οἱ σύγχρονοι ἁγιασμένοι Γεροντάδες εἶναι ἡ ζωντανή, σύγχρονη καί διαχρονική φανέρωσις-ἀποκάλυψις τῆς ὑγιοῦς Ὀρθοδόξου Πνευματικότητος. Ἦσαν ἕνα ἀνοικτό βιβλίο. Μιᾶς πνευματικότητος γεμάτη θεῖο ἔρωτα καί ἀγάπη, ἀγάπη ἀνιδιοτελῆ πού φθάνει ἕως καί τούς ἐχθρούς, καῦσι καρδίας ὑπέρ ὅλης τῆς κτίσεως, εἰρήνη τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσα, ἔνθεη ταπείνωσι, γνῶσι τοῦ ἑαυτοῦ τους καί ἕνα σωρό ἄλλα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτοί οἱ Γεροντάδες εἶχαν τό ἀκόμη ἀνώτερο, ἔβλεπαν τόν ἑαυτό τους κάτω ἀπό ὅλην τήν κτίσι.
Ἄς ξαναγυρίσωμε ὅμως στήν ἐξεταζομένη ἑνότητα καί ἄς ἐπιστρέψωμε στόν Ἀπόστολο Παῦλο πού ἀπό τήν Μίλητο λέγει, ἀπευθυνόμενος στούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου:

«Ἐγώ γάρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετά τήν ἄφιξί μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μή φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου• καί ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τούς μαθητάς ὀπίσω αὐτῶν» (Πράξ. κ´, 29-30). Σέ μετάφρασι: «Ἐγώ γνωρίζω ὅτι μετά τήν ἀναχώρησί μου θά εἰσβάλουν σέ σᾶς λύκοι ἄγριοι πού δέν θά λυποῦνται τό ποίμνιο. Ἀκόμη καί ἀπό ἐσᾶς τούς ἰδίους θά βγοῦν πρόσωπα πού θά διδάσκουν πλᾶνες γιά νά παρασύρουν τούς πιστούς μέ τό μέρος τους».
Νομίζω π. Ἰωήλ, ὅτι τά συμπεράσματα πλέον εἶναι σαφῆ καί δέν ἐπιδέχονται καμμία ἀμφισβήτησι.

Π. ΙΩΗΛ: Ναί, δέν ἐπιδέχονται ἀμφισβήτησι. Δυστυχῶς, ἐνίοτε συμβαίνουν καί αὐτά πού ἀναφέρατε μέσα στήν Ἐκκλησία, τά ὁποῖα μοιραίως νοθεύουν τήν γνήσια Ὀρθόδοξη πνευματικότητα.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Καί ἐάν τότε εἴχαμε τέτοιου εἴδους κρούσματα, πολλῷ δέ μᾶλλον, μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων, ἔχομε σέ αὐτήν τήν πονηρή ἐποχή πού ζοῦμε. Σύμφωνα μέ τό πνεῦμα τῆς Γραφῆς, ἤδη βιώνομε τό «ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν» (Ματθ. κδ´, 12), ὅπως μᾶς λέγει ξεκάθαρα ὁ Κύριος. Καί ἑνός κακοῦ γενομένου, μύρια ἕπονται.

Ὁπότε, τό συμπέρασμά μας εἶναι ὅτι δυστυχῶς πράγματι ὑπάρχει περίπτωσις κάποιος πνευματικά ὑπεύθυνος νά κινῆται σέ ἐντελῶς λανθασμένες βάσεις, καί σέ θέματα πίστεως καί δογμάτων, καί σέ θέματα Ὀρθοδόξου πνευματικότητος.

Τέτοιες ἀποκλίσεις σήμερα δυστυχῶς ἔχομε μέ τήν παραβίασι τοῦ πνεύματος τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Καί λέγομε ''τοῦ πνεύματος'', γιατί κατά τόν Γέροντα Παΐσιο, οἱ Ἱεροί Κανόνες δέν εἶναι ''κανόνια''. Τό Πηδάλιο λέγεται ''πηδάλιο'' γιατί κάποιες φορές χρειάζεται καί πρέπει νά τό στρίβης. Ἀλλά καί χωρίς πηδάλιο δέν μπορεῖ τό σκάφος νά προσαράξη στόν εὔδιο λιμένα. Δέν νοεῖται κἄν σκάφος, ἄνευ πηδαλίου. Ὡς ἐκ τούτου, τά συμπεράσματα εἶναι αὐτονόητα.

Ἄλλο καρκίνωμα τῶν ἡμερῶν μας εἶναι ἡ περιθωριοποίησις τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἡ Μεταπατερική Θεολογία, ἡ Βαπτισματική Θεολογία, ὅσον ἀφορᾶ στήν θεολογία καί στήν ἐκκλησιολογία.

Ἄλλες ἀπαράδεκτες ἀποκλίσεις ὅσον ἀφορᾶ στήν ζωή τῶν Χριστιανῶν, στίς ὁποῖες ἔχουν ἱκανό μερίδιο εὐθύνης, ἐκτός ἀπό τούς πιστούς, καί οἱ ὑπεύθυνοι-ποιμένες, εἴτε διότι τίς προωθοῦν ἄμεσα-ἔμμεσα, εἴτε διότι δέν ἀντιδροῦν, εἶναι οἱ προγαμιαῖες σχέσεις, ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας, οἱ ἀμβλώσεις, ἡ ἐξωσωματική γονιμοποίησις, ἡ μελετωμένη εὐθανασία, ἡ ἐν γένει καταφυγή σέ ἀντορθόδοξες μεθόδους σέ θέματα βιοηθικῆς. Ἀκόμη δέ ἡ ἄσεμνη καί προκλητική ἐνδυμασία, ἡ νεοεποχήτικη ἐπιχειρούμενη βδελυρά προσπάθεια κατοχυρώσεως τοῦ λεγομένου ἀνυπάρκτου ''τρίτου φύλου'', ἡ ἐπιδιωκόμενη μείωσις καί κατάργησις τῶν νηστειῶν καί τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν καί τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς, ἡ ἀποτέφρωσις τῶν νεκρῶν. Καί μέ μία φρᾶσι ἡ προώθησις καί παγίωσις ἑνός προτεσταντικοῦ, Ὀρθοδόξου κατά τά ἄλλα, τρόπου σκέψεως καί ζωῆς, ὅπου ὁ κάθε πιστός, ἀκόμη καί κάποιοι ρασοφόροι, γίνονται αὐθεντίες, μικροί πᾶπες. Ὀλέθριο ἀποτέλεσμα δέ ὅλων αὐτῶν εἶναι ἡ ἀμνήστευσις πολλῶν θανασίμων ἁμαρτημάτων, πρᾶγμα τό ὁποῖο δυστυχῶς καί μοιραίως ὁδηγεῖ στήν αἰωνία ἀπώλεια.
Αὐτά πρός τό παρόν ὡς πρός τήν ἐρώτησι αὐτή.  

(Ἀκολουθοῦν τά Μέρη Β´, Γ´, Δ´, Ε´ καί ΣΤ´)

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος
Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος
(Ἡ συνέντευξις ἐδόθη στόν πρωτοσύγγελο π. Ἰωήλ Κωνστάνταρο στόν ραδιοφωνικό σταθμό τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς & Κονίτσης τήν 12 - 07-2014)

Η υγιής και η νόθος πνευματικότης - Μέρος Στ'

 

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος
Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

Η ΥΓΙΗΣ ΚΑΙ Η ΝΟΘΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΣ - ΜΕΡΟΣ ΣΤ´
(121 Ν-6) 

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΝ ΣΤΑΘΜΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΔΡΥΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΗΣ

 

ΜΕΡΟΣ ΣΤ´

Π. ΙΩΗΛ - ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΕΒΔΟΜΗ: Ἄς κλείσωμε, π. Ἀρσένιε, τό ὅλο θέμα τῆς ''Ὑγιοῦς καί Νόθου Πνευματικότητος'', λέγοντάς μας ὅ,τι ἄλλο ἐπιπρόσθετο θέλετε πρός οἰκοδομήν τῶν πιστῶν καί εὐσεβῶν ἀκροατῶν. Αὐτό, ἄς ἐκληφθῆ ἀπό τήν ἀγάπη σας ὡς ἡ ἑβδόμη καί τελευταία ἐλευθέρα καί γενική ἐρώτησις.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Πόθεν ἄρξομαι, π. Ἰωήλ, ἀναφέρειν κάποιες ἄλλες πτυχές τοῦ ἐν λόγῳ θέματος;

Μία ἀκόμη βασική παράμετρος εἶναι ἡ σωστή χρῆσις τῆς οἰκονομίας, οὕτως ὥστε αὐτή ὄντως νά εἶναι κατά Θεόν καί νά μήν ἐκπίπτη σέ ὀλεθρία παρανομία.

Κατ᾽ ἀρχάς, ''οἰκονομία'' εἶναι ἡ πρόσκαιρος καί ἔλλογος ἀπόκλισις ἀπό τήν ἐφαρμογή τῆς ''ἀκριβείας'' τῶν Ἱερῶν Κανόνων, τῆς παραδόσεως, κλπ., πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν.

Προφανῶς, αὐτό δέν ἀνήκει στήν ἁρμοδιότητα ὅλων, ἀλλά μόνον τῶν πεφωτισμένων, ἐμπείρων, εἰδικῶν καί ὑπευθύνων, οἱ ὁποῖοι ἁρμοδίως πρέπει νά χειρίζωνται τίς δύσκολες καί λεπτές αὐτές καταστάσεις.

Κατά τήν οἰκονομία, ἔχομε μέν ἀπόκλισι ἀπό τόν κανόνα, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ οὐδενί πρέπει νά ξεφεύγωμε ἀπό τόν σωστικό σκοπό του. Ἔτσι, δέν γίνεται τελικά παρέκκλισις ἀπό τό πνεῦμα τοῦ κανόνος, ἀλλά μόνον ἀπό τό γράμμα αὐτοῦ. Καί φυσικά αὐτή ἡ τροποποίησις ἑνός κανόνος δέν σημαίνει ἀντικατάστασί του ἤ ἀλλαγή του. Μόλις δηλαδή ξεπερασθῆ ἡ ἐν λόγῳ συγκυρία, ἡ ὁποία ἐπιβάλλει τήν διαφοροποίησι, πάλιν ἐφαρμόζεται ἡ ἀκρίβεια τοῦ κανόνος.

Πέραν τούτων βέβαια, καί σέ προσωπικό ἐπίπεδο στόν καθημερινό πνευματικό μας ἀγῶνα, πρέπει ἔχοντες πνεῦμα ταπεινό, νά ἀσπαζώμεθα ἐσωτερικά ὅλες τίς ἐπιταγές τῆς Ἐκκλησίας μας. Νά ἔχωμε ὡς ἰδεατό στόχο τήν ἐφαρμογή ὅλων τῶν ἐντολῶν. Ἀλλοιῶς ''μετράει'' στόν Θεό ἐάν κάτι δέν καταφέρωμε, λόγῳ ἀδυναμίας καί ἐλλείψεως ἀγωνιστικότητος, ἀλλά ταπεινά, χωρίς ἀπελπισία καί μελαγχολία, τό παραδεχόμεθα καί ἔμπρακτα συνεχίζομε τόν ἀγῶνα γιά νά τό ξεπεράσωμε καί ἀλλοιῶς ἄν κάτι δέν τό ἐφαρμόζωμε λόγῳ ἀδιαφορίας, περιφρονήσεως ἤ καί πεισματικῆς μας ἀντιθέσεως ἔναντι κάποιας εὐαγγελικῆς ἐντολῆς. Ἔχει τεράστια διαφορά ἡ μία κατάστασις ἀπό τήν ἄλλη.

Στήν μέν πρώτη περίπτωσι ἔχομε πλούσιο ὑλικό γιά ταπείνωσι τῶν ἀρχαρίων - ἄλλο βέβαια εἶναι ἡ πλουτοποιός ταπείνωσις - ἐνῷ στήν δευτέρα προτεσταντίζομε ὀρθοδόξως, κάτι πού ἀποτελεῖ μία μεγάλη καί συνεχῶς αὐξανομένη μάστιγα, ἡ ὁποία εἶναι ἐκκολαπτήριο πολλῶν σημερινῶν μικρῶν ὀρθοδόξων ''παπῶν'', πού θέλουν νά λέγωνται ᾽Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Ἔλεγε ἕνας Γέροντας τό ἑξῆς σοφό: «Ἐγώ στά καλογέρια μου ἐξασκῶ οἰκονομία σέ ὅ,τι δέν μποροῦν νά κάνουν λόγῳ ἀδυναμίας. Σέ ὅ,τι ὅμως ἀντιδροῦν λόγῳ ἰδίου θελήματος, εἶμαι κάθετος».

Φυσικά, εἰς τά τῆς Πίστεως ''οὐ χωρεῖ συγκατάβασις''. Ἐκεῖ δέν ὑπάρχει καμμία οἰκονομία.

Ἐπίσης, ἕνα ἄλλο σημεῖο πού πρέπει νά προσέξωμε εἶναι ὅτι τό καλό ὄνομα κάποιων μέσα στήν Ἐκκλησία δέν ἀνταποκρίνεται πάντα μέ τήν πραγματικότητα, μέ κάποια ἀπό τά διαλαλούμενα χαρίσματα πού τούς ἀποδίδονται. Αὐτό θέλει πολλή προσοχή καί σύνεσι γιατί μπορεῖ νά προκύψουν στήν πορεία ὀλέθριες ἐπιπτώσεις σέ πνευματικῆς φύσεως θέματα, σέ προσωπικές ἐπιλογές καί σέ ἄλλα θέματα (ἐπαγγελματικά, διαπροσωπικά, οἰκονομικά, ὑγείας, κλπ.).

Ἔλεγε ὁ Γέροντας Παΐσιος: «Ὁ κόσμος σήμερα δέν ἔχει πολλές ἀπαιτήσεις ἀπό τόν παπᾶ. Ἐάν τόν δῆ νά εἶναι λίγο ἐνάρετος, νά ἔχη ἀγάπη, ἐγκράτεια καί νά εἶναι ἀφιλάργυρος, τόν ἀνεβάζει στά ὕψη». Αὐτό ὅμως τό ''ἀνέβασμα στά ὕψη'', ἐάν δέν προσέξη ὁ ἱερέας, ὁ μοναχός, κλπ., ἐγκυμονεῖ πολλούς κινδύνους, καί γιά τόν ἴδιο, καί γιά τόν κόσμο.

Ἄν ἀπό ἀρρωστημένη εὐλάβεια ἀποδίδωμε σέ κάποιους χαρίσματα ὑπερφυσικά πού δέν ὑπάρχουν ἐξ ἀντικειμένου, αὐτό ἐγκυμονεῖ πλεῖστες ὅσες παγίδες. Ἐδῶ τήν ἔχει καλά στημένη τήν παγίδα του ὁ Διάβολος. Ἄν ὁ ''χαρισματοῦχος'' δῆθεν ρασοφόρος δέν προσέξη τόν ἑαυτό του καί τούς ἄλλους, ἐάν ἔχη μέσα του κάποιον κρυφό ἐγωϊσμό, ἐάν σιγά-σιγά ὑπούλως καί ἱεροκρυφίως ἀρχίση νά ἐπηρεάζεται καί νομίζη ὅτι κάποιος εἶναι, ἔστω καί ἐάν δέν τό δείχνη ἐξωτερικά, τότε ὁ Διάβολος ἐπέτυχε μεγάλη νίκη κατά τοῦ ἰδίου καί ἄλλων πολλῶν ἀνθρώπων πού ἐπηρεάζονται ἀπό τόν ἐν λόγῳ Γέροντα. Εἴθε ὁ Θεός νά βάλη τό χέρι του καί νά ὑπερκαλύψη τά δημιουργούμενα πνευματικά χάσματα, ὀλισθήματα καί ἀτοπήματα.

Ἄλλο ''καλός μοναχός'' καί ἄλλο ''χαρισματοῦχος μοναχός'', ὅπως ἦσαν ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ὁ Γέρων Παΐσιος, κλπ.

Μία ἄλλη μάστιγα σήμερα εἶναι ὅτι ἀρκετοί Χριστιανοί θέλουν καί τόν Χριστό καί τόν κόσμο. Γι᾽ αὐτό συσχηματίζονται ἀνάλογα, μέ τίς ἡμέρες, τίς ὧρες, τίς καταστάσεις, τά περιβάλλοντα. Ἀλλάζουν συμπεριφορά, στύλ, ὕφος, ροῦχα, ἐμφάνισι, νοοτροπία, κλπ., κατά τό ''ὅπου φυσάει ὁ ἄνεμος''. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι ὑγιής καί θεοφιλής πνευματικότης.

Τέτοια φαινόμενα ἐναλλασσομένων ἀντιθέσεων παρατηροῦνται σέ κάποιους Χριστιανούς, παραδείγματος χάριν μετά ἀπό μία ἐπίσκεψί τους σέ κάποιους σεβαστούς Γεροντάδες. Ὅσον χρόνο εὑρίσκονται στό περιβάλλον τοῦ Γέροντα, καί ἰδιαίτερα ὅσο συνομιλοῦν μαζί του, τούς βλέπεις καί τούς ''χαίρεσαι''. Ἀμέσως ὅμως μετά, μόλις ἀπομακρύνωνται καί ἀλλάξουν περιβάλλον καί δέν γίνωνται ἀντιληπτοί, δέν τούς ἀναγνωρίζεις. Νομίζεις ὅτι κάνουν λάθος τά μάτια σου καί τά αὐτιά σου. Ὁ πραγματικός Χριστιανός ὅμως εἶναι παντοῦ πραγματικός Χριστιανός.

Ἐγνώριζα μία ψυχή, πού σέ ἀρνητικά περιβάλλοντα ἦτο πολύ προσεκτική καί ὁμολογιακή, ἐνῷ στά πνευματικά δέν ἐπρόσεχε καί τόσο πολύ σέ κάποιες λεπτομέρειες λόγῳ ἀθωότητος. Αὐτή ὅμως ἡ ψυχή στά μάτια τοῦ Θεοῦ ἦτο πολύ ψηλά καί ὁ Θεός τήν εὐλόγησε, ἐν ἀντιθέσει μέ ἄλλες περιπτώσεις πού κάποιοι ἦσαν μέν πολύ προσεκτικοί σέ πνευματικά περιβάλλοντα, στά μή πνευματικά ὅμως, ἤ δέν εἶχαν ὁμολογιακό ὑγιές πνεῦμα, ἤ ἀκόμη καί συσχηματίζοντο ἐντελῶς!...

Ἐπίσης, πρέπει νά προσέχωμε τίς συναναστροφές μας, τήν ψυχαγωγία μας, τά θεάματα πού βλέπομε, κλπ. Ὅταν ὅλην τήν ἡμέρα γυρίζωμε ἄσκοπα, πῶς μετά μπορεῖ νά συγκεντρωθῆ ὁ νοῦς μας στήν προσευχή; Πρέπει νά δίνωμε περιεκτική βοήθεια στήν προσευχή, δηλαδή νά ἔχωμε νῆψι. 

Ἡ ὕπαρξις καί ἡ παρακολούθησις π.χ. τῆς τηλεοράσεως εἶναι ἀδιανόητη γιά κάποιον πού θέλει νά ἔχη ἀκραιφνῶς γνησία πνευματική ζωή καί πρόοδο στήν προσευχή. Διότι, ἐκτός τοῦ βρωμεροῦ-παραπλανητικοῦ περιεχομένου πού προβάλλει, ὅπου δέν ὑπάρχει κατά κανόνα δυνατότητα ἐπιλογῆς, δημιουργεῖ στόν νοῦ μας ἀντιπρότυπα. Δι᾽ αὐτῆς ἀπομονώνονται οἱ ἄνθρωποι, ἀδρανοποιεῖται ὁ ἐγκέφαλος, κλπ.

Μᾶς ἔλεγε κάποια φορά ὁ Γέρων Παρθένιος, ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς Ἁγίου Παύλου τοῦ Ἁγίου Ὄρους: «Κάποιες φορές πηγαίνω νά κλαδέψω ἀμπέλια, κλπ. Μετά ὅμως, τό βράδυ, ὅταν πάω νά προσευχηθῶ, νά πῶ τήν ''εὐχή'', ὁ πειρασμός μερικές φορές προσπαθεῖ νά μοῦ φέρη σκηνές ἀπό τό κλάδεμα καί μοῦ δίνει ''συμβουλές'' πῶς θά τό κάνω καλύτερα. Καί λέω στόν ἑαυτό μου ''ἐάν ἐμένα μοῦ φέρνη τέτοιες εἰκόνες, τότε τί γίνεται μέ τόν κόσμο πού ξοδεύει ὧρες ὁλόκληρες στήν τηλεόρασι καί σέ ἄσχημα θεάματα;»

Καί τοῦ εἶπα: «Ἐάν ἐσεῖς, Γέροντα, λέτε ἔτσι γιά τόν ἑαυτό σας, τότε τί νά ποῦμε ἐμεῖς;» Καί μοῦ ἀπήντησε μέ ἁπλότητα: «Τό λέω γιατί μοῦ συμβαίνει, γι᾽ αὐτό τό λέω. Ἐάν δέν μοῦ συνέβαινε, δέν θά τό ἔλεγα». Ἐάν λοιπόν ὁ Γέρων Παρθένιος, μέ τόσες ἐμπειρίες καί τέτοια πνευματική κατάστασι λέγη ἔτσι, τότε ἄς μή τολμᾶμε νά λέμε ἐμεῖς ὅτι δῆθεν δέν ἐπηρεαζόμεθα καί δέν βλαπτόμεθα ἀπό πολύ χειρότερες παραστάσεις, πού μάλιστα δέν τίς προσλαμβάνομε ἐξ ἀνάγκης λόγῳ κάποιας δουλειᾶς, ἀπαραίτητης ἐνασχολήσεως, κλπ., ἀλλά λόγῳ τῆς ἰδικῆς μας ἁμαρτωλῆς ἐμπαθοῦς ἐπιλογῆς καί τακτικῆς.

Ἐπίσης, πρέπει νά προσέχωμε τίς διαπροσωπικές μας σχέσεις. Μέ ὅποιους δέν ταιριάζομε νά κρατᾶμε ἀποστάσεις ἀσφαλείας χωρίς νά χολοσκᾶμε καί χωρίς διαπληκτισμούς. Τούς ἄλλους, τίς πιό πολλές φορές, δέν μποροῦμε νά τούς ἀλλάξωμε. Γι᾽ αὐτό τό μόνο πού μᾶς ἀπομένει νά κάνωμε εἶναι νά περιφρουρήσωμε μετά διακρίσεως τόν ἑαυτό μας.

Εἶχε πάει μία φορά μία ψυχή στόν Γέροντα Παΐσιο καί τοῦ ἔλεγε: «Μά καλά, νά μή μέ καταλαβαίνη ὁ α´, ὁ β´, οὔτε ἡ οἰκογένειά μου; Πάω νά σκάσω. Δέν μπορῶ νά τό ἐξηγήσω». Καί ἐπειδή σέ γενικές γραμμές εἶχε δίκιο, τοῦ λέγει ὁ Γέρων Παΐσιος: «Καί σύ εὐλογημένε, γιατί δέν καταλαβαίνεις ἐπί τέλους ὅτι δέν μποροῦν οἱ ἄλλοι νά σέ καταλάβουν;» Καί ἔτσι ἠρέμησε ὁ ἄνθρωπος.

Π. ΙΩΗΛ: Πολύ ὡραῖο!

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Σαφῶς.

᾽Επίσης νά προσέχωμε τούς λογισμούς μας, γιατί αὐτοί καθορίζουν τήν ὑπόλοιπη πνευματική μας συμπεριφορά.

Νά μή ἀποδίδωμε σέ φυσικά ἤ τεχνητά φαινόμενα ὑπερφυσική προέλευσι. Ὅταν π.χ. στό δωμάτιο ἤ στήν στέγη τοῦ σπιτιοῦ μας γίνωνται διάφορες συστολές-διαστολές καί προξενοῦνται θόρυβοι, νά μή τούς ἀποδίδωμε σέ δαίμονες, κλπ.

Ἦταν ἕνας πολύ ἁπλός ἄνθρωπος πού ἐδούλευε σέ κάποιο θερμοκήπιο στήν Κρήτη. Ἐπειδή δέ ἐκεῖ ἔβαζαν διάφορα φάρμακα γιά νά μεγαλώσουν γρήγορα τά κηπευτικά (ἀγγουράκια, κλπ.), ἔκαναν κρά-κρά-κρά, ἰδίως τήν νύκτα, λόγῳ τῆς ταχυτάτης - ἀπαράδεκτης βέβαια - αὐξήσεώς τους. Μέχρι τό πρωΐ εἶχαν σχεδόν μεγαλώσει. Σκεφθῆτε τώρα τόσα καί τόσα ''κρά'' νά ἀκούγωνται ἀπό ἑκατοντάδες κηπευτικά ὅλην τήν νύκτα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἐπῆγε στόν Γέροντα Παΐσιο, τοῦ λέει μέ ἀγωνία καί φόβο: «Γέροντα, ἀφῆστε, στήν Κρήτη εἶχα πόλεμο ἀπό τά δαιμόνια. Ὅλην τήν νύχτα ἔκαναν κρά-κρά-κρά καί δέν μποροῦσα νά κλείσω μάτι!»

Ἐδῶ βλέπομε ὅτι ἡ φυσική ἁπλότης, ὄχι ἡ κατά Θεόν, μπορεῖ νά ὁδηγήση σέ κωμικοτραγικά φαινόμενα...

Ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικό ἰδίωμα τῆς ὑγιοῦς πνευματικότητος εἶναι ἡ ἀποφυγή τῶν ἀξιωμάτων, ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό τήν πλευρά μας. Συνήθως, ἀνεξαρτήτως τῶν προφάσεων καί τῶν δικαιολογιῶν, πού πολλές φορές φαίνονται πάρα πολύ ''συγκινητικές'' καί ''ὠφέλιμες'', ὅποιος διακαῶς ἐπιθυμεῖ ἀναγνώρισι ἀπό τούς ἄλλους, ''προαγωγή'', ''πνευματική καριέρα'' καί ἄλλα πνευματικά ἀξιώματα, αὐτός στό βάθος-βάθος συνήθως ἔχει εἴτε ὑπαρξιακή πνευματική διαρροή ἕως καί ὑπαρξιακό κενό. Καί αὐτό ἐπειδή ἔχει κάποια πνευματική ἔλλειψι, ἤ κατά τήν φρᾶσι τοῦ Γέροντος Παϊσίου ''τὄχει χαμένο'' - ἐννοεῖται ὑπό τήν πνευματική ἔννοια. Γι᾽ αὐτό συχνά ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἔχει τέτοιου εἴδους ἀγωνίες καί λύπη. Καί κατά τόν ἴδιο Γέροντα : «Ὅταν ἔχης λύπη, κάτι σοῦ λείπει».

Ἀλλά καί γενικώτερα ἡ ὅλη πνευματική μας ζωή, γιά νά εἶναι ὑγιής, χωρίς πάσης φύσεως παρενέργειες, πρέπει νά ἔχη τήν γεῦσι τῶν Ἄνω. Ποιές εἶναι οἱ παρενέργειες; Ποικίλες, φανερές, κρυφές, ἁπλές, σύνθετες, ἀπροσδιόριστες, κλπ. Ὅπως ζήλειες, πού πολλές φορές ἐνδύονται τόν μανδύα τοῦ ἐνδιαφέροντος γιά τόν ἄλλο πού ζηλεύομε, διάφορα κόμπλεξ, κλπ., καί ἄλλα ἐμπαθῆ ἐσωτερικά ''αὐτοτηγανίσματα''... 

Λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες - ὧδε ὁ ρεαλισμός - πῶς μπορεῖς νά καταφρονήσης τά κάτω ἄν δέν γευθῆς τά ἄνω; Ἄν εἶσαι ἄγευστος τῶν ἄνω τό νά περιφρονῆς τά κάτω, ἔστω καί μέ φιλότιμο, εἶναι ἀναπόφευκτο νά ὑπάρχουν μέσα σου αὐτό πού λέμε ''ἀνεκπλήρωτες ἐπιθυμίες, κρυφοί ἁμαρτωλοί πόθοι, πού, ἀνεξαρτήτως τό πόσο ἐμπαθεῖς εἶναι, θά σέ κατατρώγουν λίγο-πολύ, ἀργά-γρήγορα, ψυχικά-πνευματικά-ὀργανικά σάν τό σαράκι τό ξύλο.

Ἐάν δέν ὑπάρχη τό ἀντίβαρο τῆς ἡδονικῆς αἰσθήσεως τῆς ἀκτίστου θείας Χάριτος, τότε συνήθως ἀναφύονται στήν πρᾶξι πολλαπλά προσωπικά προβλήματα, προϊόντα ἐσωτερικῶν ἀλληλοσυγκρουομένων καί ἀλληλομαχομένων δυνάμεων, πού δημιουργοῦν ἀνεξέλεγκτες ''αὐτεντατικές'' καταστάσεις-συγκρούσεις, παραμορφώσεις καί διαταραχές στό βαθύτερο εἶναι μας.

Ἤ ὁ Χριστός πού ὑπεσχέθη τό «... ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ... ποταμοί ρεύσουσιν ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ὕδατος ζῶντος» (Ἰωάν. ζ´, 38) εἶναι ψεύστης, ἤ ὑπάρχει πρόβλημα στόν ἐσωτερικό προσωπικό πνευματικό μας ''μηχανισμό''. Ὑπάρχουν ἑπομένως διάφορες ''σκουριές''. Καί ἀντίστροφα τώρα, λόγῳ αὐτῶν τῶν ''σκουριῶν'' ὁ Θεός καί νά θέλη δέν μᾶς δίνει τελικά πνευματικές χαρές διότι θά μᾶς βλάψουν πνευματικά. Θά πάρουν τά μυαλά μας ἀέρα.

Ἐπίσης, εἶναι κρῖμα, ἐνῷ ἀγωνιζώμεθα, λόγῳ τῆς λανθασμένης στάσεώς μας νά στερούμεθα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Καί ἐνῶ ἀδολεσχοῦμε μέ διάφορα τυπικά, μελέτες, προσευχές, κλπ., νά μή προκύπτουν πνευματικοί καρποί, νά μή ἀποκτοῦμε μέσα μας ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Προσοχή λοιπόν στά παγιωμένα λανθασμένα ἐσωτερικά μας πνευματικά θεμέλια.

Ἀκόμη, πρέπει νά εἴμαστε μέλισσες, νά ψάχνωμε γιά τό καλό, τό γνήσιο, τό αὐθεντικό, καί ὄχι μυῖγες πού ἐπαναπαύονται στίς ἀκαθαρσίες. Ὁ νοῶν νοείτω.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι σάν τό τζάκι. Ἄλλοι ἀπολαμβάνουν τήν φωτιά καί τήν ζεστασιά καί ἄλλοι παίρνουν τήν στάχτη...

Τό ὀρθοδόξως πολιτεύεσθαι σημαίνει ἀεί σχοινοβατεῖν. Ὅλοι οἱ Χριστιανοί καλοῦνται νά εἶναι ἀσκηταί καί ὄχι μόνον οἱ μοναχοί.

Ὅποιος ἀγωνίζεται σωστά, ὅσο προχωράει, τόσο καί περισσότερο ἀποκτᾶ τήν ἱκανότητα νά βλέπη πόσο πίσω εἶναι. Ὅσο ἀνεβαίνομε παλεύομε μέ πιό δυνατούς καί ὑπούλους ἀντιπάλους.

Τό κέρδος τῆς ὑγιοῦς πνευματικότητος δέν εἶναι ἁπλῶς ὁ σωστός καί δυνατός πνευματικός ἀγώνας, ἀλλά ἡ πλουτοποιός ταπείνωσις πού προκύπτει ἀποκλειστικά μόνον μέσῳ αὐτοῦ. Τότε ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τόν ἀκόρεστο κορεσμό τῆς πνευματικῆς ζωῆς ξεφεύγοντας ἀπό τά πλοκάμια τῆς ἁμαρτωλῆς ἀνεπαρκείας.

Καί φυσικά ἡ θεοποιός ταπείνωσις συνίσταται εἰς τήν ἐπίγνωσιν τῆς δόξης-ἐμπειρίας τοῦ Θεοῦ καί εἰς τήν πλήρη συναίσθησι τῆς ἰδικῆς μας ἀνθρωπίνης παντοειδοῦς ἀδυναμίας.

Γιά νά συμβοῦν ὅμως ὅλα αὐτά ἀπατεῖται νά προηγηθοῦν οἱ προαγωγικοί πειρασμοί, δηλαδή οἱ πειρασμοί νά εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς Θείας Προνοίας καί ὄχι ἰδικῆς μας ὑπαιτιότητος, διότι στήν τελευταία περίπτωσι θά εἶναι ὀπισθοδρομικοί. Χωρίς προαγωγικούς πειρασμούς δέν ἀποκτᾶται ἡ γνῶσις τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Θά εἴμαστε μία ζωή νόθοι.

Γιά νά ἐπιτύχωμε ὅλα αὐτά πρέπει διά βίου νά μετανοοῦμε καί νά ἀπαλλασσώμεθα ὁλοένα καί περισσότερο ἀπό τόν παλαιό μας ἑαυτό, τά πάθη μας. Αὐτός εἶναι ἕνας ἀγώνας ἀτέλεστος μέ ἀσύλληπτες χαρές καί πνευματικές ἡδονές, πού τίς ''βρέχει'' - στέλνει ὁ Θεός ὅταν ἀγωνιζώμεθα σύμφωνα μέ τήν ὑγιᾶ Ὀρθόδοξη πνευματικότητα.

Γιά νά βροῦν δέ οἱ εὐσεβεῖς ἀκροατές τοῦ Ράδιο-Δρυινούπολις ἐφηρμοσμένα ὅλα αὐτά τά στοιχεῖα πού περιληπτικά ἀναφέραμε, ὅπως καί πολλά ἄλλα πού δέν ἐπρολάβαμε νά ἐκθέσωμε, τούς συνιστοῦμε, ἐκτός τῶν ἄλλων, νά ἐντρυφοῦν καί εἰς τούς βίους τῶν Ἁγίων. Ἐκεῖ, σέ αὐτά τά θεοκατευθυνόμενα ''ἐνυπόστατα πνευματικά ἀνοικτά βιβλία'' θά μποροῦν νά εὑρίσκουν σέ ὅλες τίς διαστάσεις αὐτό πού λέμε ''ἀτέλεστο ὑγιᾶ Ὀρθόδοξο πνευματικότητα''.

Αὐτά π. Ἰωήλ. Θερμές εὐχαριστίες πρός κάθε κατεύθυνσι. Συγχωρήσατέ με πάντων ἕνεκεν. Παρακαλῶ, εὔχεσθε.

Π. ΙΩΗΛ: Τί ἀνταποδώσωμεν ὑμῖν περί πάντων ὧν ἀνταπεδώκατε, π. Ἀρσένιε, ἡμῖν; Παρακαλοῦμε νά εὔχεσθε γιά τήν Μητρόπολί μας καί γιά τούς ἀκροατάς τοῦ Σταθμοῦ μας, πού εἶμαι σίγουρος ὅτι ἐπῆραν πολύτιμα ἐφόδια ἀπό τά λεγόμενά σας.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Νἆναι εὐλογημένο.

Καί πάλι σᾶς εὐχαριστῶ ὅλους. Ὁ Θεός μαζί μας.

Π. ΙΩΗΛ: Ἀμήν.  

Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός: "Όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης"

 

 Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός: "Όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης"

Ευρύτατα διαδεδομένη σε άλλες χώρες, η αποτέφρωση των νεκρών συνεχίζει να διχάζει τους Έλληνες. Την ώρα που ορισμένοι δήμοι, όπως της Θεσσαλονίκης, έχουν δρομολογήσει τη διαδικασία για κατασκευή του αποτεφρωτηρίου, η Εκκλησία "φυλάει Θερμοπύλες", σε μια προσπάθεια να κρατήσει ακέραιη και αλώβητη την ελληνορθόδοξη παράδοση.

Αυτό υποστήριξε, μιλώντας στο NEWS247, ο πρωτοπρεσβύτερος και ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μεταλληνός, συμφωνώντας απολύτως με την πρόσφατη εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία δεν θα γίνεται νεκρώσιμος ακολουθία και μνημόσυνο σε όσους επιλέγουν την αποτέφρωση.

"Η αποτέφρωση δεν έχει καμία σχέση με την ορθοδοξία και τον ελληνισμό. Οι Έλληνες δεν αποτεφρώναμε στην αρχαιότητα. Οι Έλληνες εκηδεύαμε. Εάν πάτε στον τύμβο του Μαραθώνος, θα βρείτε σκελετούς. Κάνουν ανασκαφές πολλές φορές εδώ στην Αθήνα και βρίσκουν από την αρχαιότητα σκελετούς. Πριν μερικά χρόνια, στην οδό Πατησίων, πάνω από 170 σκελετούς βρήκαν από την αρχαιότητα" τόνισε ο π. Μεταλληνός.

Και πρόσθεσε: "Πότε έκαιγαν ή κυρίως άφηναν άταφο το σώμα. Ή όταν είχαμε προδοσία ή μολυσματικές νόσους. Τότε καίγανε. Αλλά κυρίως στην προδοσία. Άρα όταν καίμε έναν άνθρωπο είναι σαν να λέμε ότι είναι προδότης και τον καίμε. Η κηδεία είναι το σώμα. Εμείς είμαστε ορθόδοξοι Έλληνες. Ανατολίτες και λοιπά, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Είναι μια παράδοση και μετά θεολογία.

Θα σας πω ένα παράδειγμα. Εγώ είμαι Κερκυραίος. Στην Κέρκυρα υπάρχει ακέραιο και θαυματουργό το σώμα του Αγίου Σπυρίδωνος. Στην Κεφαλονιά, ο Άγιος Γεράσιμος. Αν κάψουμε, δεν θα ξέρουμε ποιος είναι Άγιος μετά, γιατί το λείψανο ευωδιάζει και μένει άφθαρτο. Είναι απόδειξη της ορθοδοξίας ότι ο Θεός κατοικεί μέσα στο λείψανο. Επομένως είναι πάρα πολλοί λόγοι που η ελληνορθόδοξη παράδοση και όλων των ορθοδόξων δεν καίει".

Και κατέληξε: "Το ίδιο ίσχυε και στον δυτικό χριστιανισμό. Τώρα μπήκαν μέσα η αθεΐα και όλα αυτά τα ζητήματα, τα οποία οδηγούν σε άλλες αποφάσεις. Ε, δεν θα ακολουθήσουμε και εμείς τον ίδιο δρόμο".

http://aktines.blogspot.gr/

Όσιος Παΐσιος ο Μέγας Μεγάλος στάρετς του μοναστηριού Νεάμτς (1722-1794)

Όσιος Παΐσιος ο Μέγας Μεγάλος στάρετς του μοναστηριού Νεάμτς (1722-1794) Α) Η ζωή του Ο όσιος Παΐσιος από το Νεάμτς ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στάρετς που εγνώρισε ποτέ ο Ρουμανικός μοναχισμός. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν στην καταγωγή Μολδαβός, ίσως να καταγόταν από το γένος των Καντεμίρ. Λόγω των συχνών επιθέσεων των Οθωμανών και Τατάρων, οι πρόγονοί του μετώκησαν και εγκατεστάθησαν στην πόλι Πολτάβα της Μικρορωσίας*. Ο όσιος στάρετς Παΐσιος γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1722 στην Πολτάβα από γονείς ευλαβείς. Ο πατήρ του ήταν ιερεύς στον καθεδρικό ναό της Πολτάβας. Σ’ αυτό το σπίτι υπήρχε η ευλογία του Θεού. Ο Πέτρος (αυτό ήταν το κατά κόσμον όνομα του στάρετς) ήταν το ενδέκατο παιδί από τα δώδεκα αδέλφια. Ορφάνεψε μικρός από πατέρα, και δόθηκε από την μητέρα του για να σπουδάση στην Ακαδημία Μοβιλεάνα του Κιέβου το 1735. Μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών, η ψυχή του δεν εύβρισκε ανάπαυσι σ’ αυτά. Αισθανόταν το κάλεσμα για την μοναχική πολιτεία. Το φθινόπωρο του έτους 1739, όταν ήταν μόλις 17 ετών, ανεχώρησε αναζητώντας ένα μοναστήρι και έναν καλό Πνευματικό που θα ήταν τόσο αναγκαίος για την ψυχή του. Επί επτά χρόνια περιπλανιόταν στις περισσότερες σκήτες και μοναστήρια, μεταξύ των οποίων και στην λαύρα Πετσέρσκα. Στο μοναστήρι Μεντβεντέσκι έγινε ρασοφόρος με το όνομα Πλάτων. Μα επειδή δεν ευρήκε ανάπαυσι και πνευματική ησυχία στα μοναστήρια της Ουκρανίας, παρακινήθηκε από το Άγιο Πνεύμα και πέρασε στη Μολδαβία το 1745. Εδώ αγωνίζονταν πολλοί μοναχοί από την Μικρορωσία. Ο Πλάτων εγκαταστάθηκε στην σκήτη Τρεστιένι. Ύστερα επήγε στην σκήτη Κίρνουλ, κοντά στον ποταμό Μπουζάου, όπου ευρισκόταν τότε εκεί και ο ερημίτης Ονούφριος. Το καλοκαίρι του 1746 ανεχώρησε για τον Άθωνα και έζησε λίγο καιρό στην έρημο, κοντά στην Μονή του Παντοκράτορος. Το 1750 ο στάρετς Βασίλειος έκειρε μοναχό τον ερημίτη Πλάτωνα, δίνοντάς του το όνομα Παΐσιος. Απ’ αυτό το έτος ο ταπεινός Παΐσιος άρχισε να δέχεται μαθητάς στην σκήτη του αγίου Προφήτου Ηλιού (Ρωσική), όπου και διέμενε. Έλαβε κατόπιν την ιερωσύνη και έζησε στο Άγιον Όρος συνολικά 17 χρόνια. Το καλοκαίρι του 1763 ήλθε στην Μολδαβία με τους μαθητάς του και κατώκησε στο μοναστήρι Ντραγκομίρνα. Εδώ έμεινε 12 χρόνια -μέχρι τις 14 Οκτωβρίου 1775- αφού δημιούργησε μιαν αδελφότητα από 350 μοναχούς. Το φθινόπωρο του 1775 ήλθε στο μοναστήρι του Σέκου, συνοδευόμενος από 200 μαθητάς. Πάλι το καλοκαίρι του 1779 μετώκησε για τελευταία φορά στην μεγάλη Λαύρα της Μολδαβίας, στο μοναστήρι Νεάμτς. Στο μοναστήρι Νεάμτς ο όσιος επέρασε τα τελευταία 15 χρόνια, που ήταν τα πλέον καρποφόρα πνευματικά απ’ όλη την ζωή του. Εδώ κατάρτισε ικανό αριθμό από μεταφραστάς των έργων των αγίων Πατέρων, ωργάνωσε την αδελφότητα κατά το αγιορείτικο τυπικό, εδημιούργησε μια μεγάλη σε αριθμό συνοδεία, η οποία επλησίαζε τους χιλίους μοναχούς, εδίδαξε πολλούς μαθητάς του στην εξάσκησι της νοεράς προσευχής και είχε πνευματικές σχέσεις με πολλά μοναστήρια, στάρετς, Πνευματικούς, ερημίτας, επισκόπους και άρχοντας. Στις 15 Νοεμβρίου 1794 ο μεγάλος στάρετς του μονστηριού Νεάμτς, ο επωνομασθείς μέγας Βελιτσικόβσκυ, εξεδήμησε προς την μακαρία ανάπαυσι, σε ηλικία 72 ετών. Ενταφιάσθηκε δίπλα στην εκκλησία, όπως φαίνεται μέχρι σήμερα. Β) Έργα και λόγοι διδασκαλίας 1) Τον καιρό που ο ρασοφόρος Πλάτων ασκείτο στην σκήτη Τρεστιένι, είχε τοποθετηθή ως διακονητής στο μαγειρείο. Αλλά επειδή δεν ήξερε να μαγειρεύη και ήταν καχεκτικός στο σώμα, κάποια ημέρα δεν έβρασε το φαγητό αρκετά. Και όταν κατέβαζε το καζάνι από την φωτιά, χύθηκε από απροσεξία του όλο το φαγητό, για το οποίο έκλαψε πολύ, ζητώντας συγχώρησι. Την άλλη ημέρα επήρε εντολή να ζυμώση ψωμί στο φούρνο. Αλλά και εδώ έπαθε τον ίδιο πειρασμό. Επειδή δεν ήξερε να φτειάξη το προζύμι και δεν είχε την δύναμι να το ζυμώση όσο έπρεπε, το ζυμάρι δεν εφούσκωσε. Ήλθε λοιπόν ένας αδελφός να τον βοηθήση, το εζύμωσε πάλι. Μα δεν ήξερε ακόμη να κανονίση την φωτιά στο φούρνο, με αποτέλεσμα να καούν όλα τα ψωμιά. Τότε ο ρασοφόρος Πλάτων ζητούσε γονατιστός συγχώρησι από τους πατέρας, και έκλαιγε από την στενοχώρια του όλες εκείνες τις ημέρες. 2) Αργότερα, όταν ο Πλάτων έγινε μοναχός (Παΐσιος) και στάρετς του μοναστηριού Νεάμτς, εδίδασκε τους μαθητάς του με όλα αυτά λέγοντας: Παιδιά μου, αυτοί που έρχονται στην αδελφότητά μας, να μην αποθαρρύνωνται, εάν βλέπουν τις αδυναμίες ωρισμένων υποτακτικών, διότι και εγώ ήμουν παρόμοιος. Αλλά να έχουν υπομονή, και με την βοήθεια του Θεού και τον αγώνα των θα διακονούν με επιτυχία στα διακονήματα. 3) Ένας μεγαλόσχημος μοναχός ονόματι Δοσίθεος είπε στον ρασοφόρο Πλάτωνα, ότι σε λίγες ημέρες θα έλθη ο μεγάλος στάρετς Βασίλειος από την Μεγάλη Ποϊάνα στην σκήτη Τρεστιένι, και εάν ιδή τέτοιο νέο, με αγγελικό φρόνημα, θα τον αναγκάση να δεχθή την ιερωσύνη. Τότε ο Πλάτων τον ευχαρίστησε και του είπε: ― Πάτερ Δοσίθεε, εγώ μέχρι του θανάτου μου επιθυμώ να παραμείνω απλός μοναχός, διότι δεν είμαι άξιος για ένα τέτοιο μεγάλο αξίωμα. ― Ο Θεός να σε βοηθήση αδελφέ, αποκρίθηκε ο Δοσίθεος. 4) Κάποιο φθινόπωρο ο ηγούμενος της σκήτης έβαλε τον Πλάτωνα να φυλάττη το αμπέλι με την εντολή να μη τρώγη σταφύλια, παρά μόνο μετά το φαγητό, διότι θα τον ενοχλήση το στομάχι του. Αλλά ο υποτακτικός νικήθηκε από τη γαστριμαργία. Όλη την ημέρα έτρωγε σταφύλια και την ώρα του φαγητού δεν γευόταν τίποτε. Με τον καιρό αρρώστησε, αδυνάτισε. Τότε τον εκάλεσε ο ηγούμενος να τον ιδή. Και ο Πλάτων, ντροπιασμένος, ωμολόγησε το σφάλμα λόγω παρακοής του, και ζήτησε με δάκρυα συγχώρησι. 5) Έλεγαν οι πατέρες της σκήτης για τον Πλάτωνα -και αυτό αξίζει να το γνωρίσουμε- ότι μια νύκτα που εξημέρωνε Κυριακή, ο Πλάτων κοιμήθηκε με τόση όρεξι, ώστε δεν άκουσε καθόλου το καμπανάκι του όρθρου. Όταν εξύπνησε, η ακολουθία ευρισκόταν στην μέση. Τότε από την μεγάλη του λύπη άρχισε να κλαίη και επέστρεψε στο κελλί του. Την δεύτερη ημέρα ντρεπόταν να πάη στην Λειτουργία και στην τράπεζα με τους αδελφούς, αλλά εκάθισε στο κελλί του κλαίγοντας, διότι τόσο πολύ ήταν κυριευμένος από τον φόβο του Θεού. Απ’ αυτή την ημέρα για πολύ καιρό ο ρασοφόρος Πλάτων δεν κοιμόταν πλέον στο κρεββάτι, αλλά καθόταν σ’ ένα σκαμνί, για να μπορή να σηκώνεται στον όρθρο. 6) Τότε που ο ταπεινός Πλάτων ασκείτο στην σκήτη Κίρνου, επήγαινε συχνά στην έρημο, στον όσιο Ονούφριο, πολύ ενάρετο και χαριτωμένο άνδρα, και του ζητούσε να του ειπή λόγους πνευματικούς. Κάποια φορά, αφού του είπε ο γέροντας για τα σωματικά και ψυχικά πάθη και τον πονηρό πόλεμο των δαιμόνων, επρόσθεσε στην συνέχεια και αυτά: ― Εάν δεν προστατεύη ο Χριστός τον λαό του, δεν μπορεί να σωθή κανένας από τους αγίους. Αλλά αυτός που προσπίπτει στον Χριστό με πίστι, αγάπη, ταπείνωσι και δάκρυα, αυτός λαμβάνει ανέκφραστες ευλογίες και χάρες, ειρήνη και αγάπη θερμή από τον Θεό. Μάρτυρες αυτής της εργασίας είναι τα ανυπόκριτα δάκρυα, που πηγάζουν από μεγάλη αγάπη, καρδιακή συντριβή και συνεχή ταπείνωσι για τον Χριστό. Διότι μόνο με την αγάπη του Χριστού ο άνθρωπος γίνεται απαθής προς τα αγαθά αυτού του κόσμου. 7) Μετά από τέσσερα χρόνια πνευματικής ασκήσεως στην Μολδαβία, ο ρασοφόρος Πλάτων ανεχώρησε για το Άγιον Όρος, για να γλυτώση από την χειροτονία του σε ιερέα, όπως μόνος του το ωμολόγησε αργότερα: «φοβήθηκα μήπως οι πατέρες της Μολδαβίας με αναγκάσουν να δεχθώ την ιερωσύνη». 8) Σαν έφτασε ο Πλάτων στο Όρος του Άθωνος, περπάτησε σ’ όλα τα μοναστήρια για να εύρη έναν έμπειρο πνευματικό οδηγό. Αλλά δεν ευρήκε ένα Πνευματικό όπως τον ήθελε. Γι’ αυτό ανεχώρησε για την έρημο, και ασκήθηκε μόνος του επί τέσσερα χρόνια, με πολλή σκληραγωγία, στην προσευχή και στην ανάγνωσι των Αγίων  Πατέρων, στα δάκρυα και στην καθημερινή ολονύκτια αγρυπνία. 9) Η άσκησις του μακαρίου Πλάτωνος ήταν στην μοναξιά αρκετά δύσκολη και κοπιαστική. Ασχολείτο αδιάκοπα με την ανάγνωσι των Αγίων Γραφών και την ψαλμωδία των ψαλμών. Τροφή ελάμβανε κάθε δεύτερη ημέρα, και τότε μόνο με νερό και παξιμάδι, εκτός από τα Σάββατα, Κυριακές και εορτές. Μα και η φτώχεια του ήταν πρωτοφανής. Ζούσε μόνο από την ελεημοσύνη. Είχε μόνο ένα ζωστικό και ένα ράσο, και αυτά πολύ παλαιά. Πολλές ώρες, λόγω της φτώχειας του, περπατούσε ξυπόλυτος τον χειμώνα, χωρίς υποκάμισο. Αλλά ο ταπεινός Πλάτων χαιρόταν για την ένδειά του, όπως χαίρεται ο πλούσιος με τα πλούτη του. Ουδέποτε κλείδωνε την πόρτα του κελλιού του, όταν έφευγε να πάη κάπου, διότι δεν είχε τίποτε μέσα, εκτός μόνο από τα βιβλία των αγίων Πατέρων που τα είχε φέρει από το μοναστήρι. 10) Εκείνη την περίοδο, κατά θεία πρόνοια, ήλθε στο Άγιον Όρος ο μεγάλος στάρετς Βασίλειος από την Μεγάλη Ποϊάνα. Παρέμεινε μερικές ημέρες στο κελλί του μακαρίου Πλάτωνος. Μετά από επίμονες παρακλήσεις ο στάρετς Βασίλειος τον έκειρε μοναχό, δίνοντάς του το όνομα Παΐσιος. Ύστερα ο γέροντας συνεβούλευσε τον μαθητή του ν’ αφήση την ερημική ζωή και να ακολουθήση την βασιλική οδό, λέγοντας: Ολόκληρη η μοναχική ζωή διαιρείται σε τρία μέρη: πρώτον στην κοινοβιακή ζωή, δεύτερον στην ανά δύο ή τρεις διαβίωσι, που ονομάζεται βασιλική ή μέση οδός και είναι τα πάντα κοινά, και τρίτον στην κατά μόνας ερημική άσκησι, που είναι κατάλληλη μόνο στους τελείους και αγίους άνδρας. Αυτόν τον καιρό όμως μερικοί μοναχοί ανεκάλυψαν και τέταρτο είδος ζωής στο μοναχικό πολίτευμα. Ο καθένας φτιάχνει κελλί ο ίδιος, όπου του αρέσει, ζη μόνος του και κυβερνάται κατά τη θέλησί του. Αυτοί δεν είναι πραγματικοί ερημίτες, αλλά αυθαίρετοι και αυτόκλητοι, διότι εκλέγουν ένα τρόπο ζωής που είναι στα μέτρα των δυνάμεών των, εγκαταλείποντας της κοινοβιακή υπακοή. Μερικοί απ’ αυτούς λέγουν: «Εγώ γι’ αυτό ζω μόνος μου, για να μη στεναχωρώ τον αδελφό μου, ούτε και εγώ να στεναχωριέμαι από άλλους. Επίσης προφυλάγομαι από μάταιες συζητήσεις και διάφορες κατακρίσεις». Γνωρίζεις όμως, φίλε μου, ότι αυτά τα λόγια περισσότερο σε ντροπιάζουν παρά σε δικαιώνουν; Διότι και οι πατέρες της Εκκλησίας λέγουν ότι οι νέοι είναι ωφέλιμο για την ψυχή των να απέχουν από την υπερηφάνεια, το θέλημά των, την πονηρία και άλλα παρόμοια ματαιόδοξα έργα ανθρωπίνης αλαζονείας. 11) Πάλι έλεγε ο όσιος Βασίλειος στον  μαθητή του Παΐσιο: ― Καλλίτερα είναι να ζης μαζί μ’ ένα αδελφό, να γνωρίζης τις αδυναμίες και τον χαρακτήρα σου, να μετανοής, να προσεύχεσαι ενώπιον του Κυρίου και να αγιάζεσαι όλη την ημέρα με την Χάρι του Χριστού, παρά να αυξάνη η αλαζονεία και το θέλημά σου, να τα κρύβης με πονηρία και να τρέφεσαι πνευματικά μ’ αυτή την ιδιόρρυθμη ζωή. Διότι αυτή η εγωιστική ζωή προκαλεί όχι λίγες πληγές από τα πάθη. 12) Πάλι επρόσθεσε ο στάρετς Βασίλειος: ― Η μοναχική κουρά πριν από τον κατάλληλο καιρό γίνεται αιτία υπερηφανείας, όπως λέγει ο άγιος Βαρσανούφιος. Επομένως, εάν τον αδύνατο η κουρά τον οδηγεί στην υπερηφάνεια, τότε πού να στηριχθή αυτός που αποτολμά αυτόν τον αγώνα με το θέλημά του; Δεν είναι άραγε καλλίτερα να βαδίζη την μέση και βασιλική οδό, κρατώντας την σιωπή με άλλους δύο-τρεις; 13) Η κοινοβιακή ζωή, κατά την εντολή του Κυρίου, έλεγε ο μεγάλος στάρετς, αυξάνει τον ζήλο στον μοναχό για κάθε έργο, γι’ αυτό και πολεμείται από τον σατανά. Σ’ αυτή την ζωή δεν υπάρχει χώρος για την φιλαυτία και την ατομικότητα, που εξουσιάζουν συνήθως αυτούς που ζουν με το ιδικό των θέλημα. 14) Αυτοί που ζουν στην μοναξιά από την αρχή της μοναχικής ζωής των, τους φαίνεται κατόπιν δύσκολη η ζωή του κοινοβίου. Γι’ αυτό μερικοί απ’ αυτούς λέγουν: Η εργασία για εμάς τους ίδιους προξενεί ζήλο και επιμέλεια, ενώ η εργασία για τους αδελφούς προκαλεί αμέσως οκνηρία και γογγυσμό. 15) Έλεγε πάλι ο στάρετς Βασίλειος: ― Αυτός που ζη στο θέλημά του, εργάζεται μόνο για τον εαυτό του, από αγάπη του εαυτού του. Ενώ αυτός που ζη μέσα στην αδελφότητα, εργάζεται για τον Κύριο, από αγάπη για τον Κύριο. Γι’ αυτό πρέπει εμείς οι αδύνατοι να ακολουθούμε την βασιλική οδό, όπου ζουν πολλοί σ’ ένα τόπο. Μ’ αυτό το είδος της ζωής και τους πειρασμούς θα νικήσουμε και την φιλαυτία μας θα ξερριζώσουμε. 16) Αρχίζοντας ο μακάριος Παΐσιος να δέχεται κοντά του περισσοτέρους αδελφούς, κατά την συμβουλή του στάρετς Βασιλείου, είχε μεγάλη έλλειψι από ιερέα. Τότε οι αδελφοί παρακάλεσαν με δάκρυα τον Παΐσιο να δεχθή την ιερωσύνη, αλλά αυτός δεν ήθελε, θεωρώντας τον εαυτό του ανάξιο. Τότε μερικοί από τους γέροντας πατέρας του Άθωνος είπαν στον όσιο: ― Πώς μπορείς να διδάσκης τους αδελφούς να υπακούουν και να κόβουν το θέλημά των, όταν εσύ δεν κάνεις υπακοή και περιφρονείς τα δάκρυα τόσων ανθρώπων; Είναι φανερό ότι αγαπάς το θέλημά σου και έχεις περισσότερη εμπιστοσύνη στα λόγια σου, παρά στα λόγια αυτών, που είναι παλαιότεροι από εσένα και στα χρόνια και στην πείρα. Άραγε δεν αντιλαμβάνεσαι ότι κάνεις παρακοή; Σαν άκουσε τα λόγια αυτά ό Παΐσιος, υπήκουσε στην γνώμη των αθωνιτών πατέρων και δέχθηκε την ιερωσύνη. 17) Έλεγαν για την αδελφότητα του οσίου Παϊσίου στην Σκήτη του Προφήτου Ηλιοόυ (Ρωσική) ότι είχε μεγάλη στέρησι από υλικά αγαθά, αλλά είχε σε τέλειο βαθμό την ειρήνη και τον πνευματικό ζήλο. Εκτός από την συμμετοχή στις καθημερινές εκκλησιαστικές ακολουθίες η αδελφότης ασχολείτο και με τις χειρωνακτικές εργασίες με τέλεια αγάπη, ταπείνωσι και σιωπή. 18) Έλεγαν για τον μακάριο στάρετς ότι και αυτός εκοπίαζε την ημέρα στην κατασκευή κουταλιών, ενώ την νύκτα ασχολείτο με την ανάγνωσι και αντιγραφή πατερικών βιβλίων, θυσιάζοντας για τον ύπνο μέχρι τρεις ώρες. 19) Μερικές φορές τον χρόνο ο πατριάρχης Σεραφείμ, ο οποίος ησύχαζε στο μοναστήρι του Παντοκράτορος, καλούσε τον στάρετς Παΐσιο στην μονή για την τέλεσι της Θείας Λειτουργίας. Και πράγματι, ωφελούντο όλοι να βλέπουν τον Παΐσιο να ιερουργή στα ελληνικά, χωρίς βιασύνη, με ανέκφραστη ευλάβεια, και με το πρόσωπο βρεγμένο από δάκρυα καθ’ όλη την διάρκεια της ακολουθίας. 20) Ο στάρετς Παΐσιος αγαπούσε πάρα πολύ την ανάγνωσι των έργων των Αγίων Πατέρων. Να τι απάντησε στον στάρετς Αθανάσιο, ο οποίος τον κατηγορούσε για ωρισμένα πράγματα: ― Να μη λέγης, πάτερ Αθανάσιε, ότι επαρκούν δύο ή τρία βιβλία για την ψυχική μας σωτηρία. Χωρίς αμφιβολία, ούτε η μέλισσα συγκεντρώνει το μέλι από ένα μόνο λουλούδι, αλλά από πολλά. Έτσι γίνεται και μ’ αυτόν που διαβάζει τα Πατερικά βιβλία. Το ένα από αυτά τον διδάσκει ορθά για την πίστι, το άλλο τον διδάσκει να σιωπά και να προσεύχεται, το άλλο του μιλά για την υπακοή, την ταπείνωσι και την υπομονή, ενώ άλλο τον συμβουλεύει για την αγάπη του Θεού και του συνανθρώπου. Οπότε χρειάζεται να διαβάζη ο άνθρωπος πολλά Πατερικά βιβλία, για να ζη κατά τον νόμο του Ευαγγελίου. 21) Έλεγε ο όσιος Παΐσιος: ― Αυτός που δεν θέλει να δεινοπαθήση με τον Χριστό στην κοινοβιακή ζωή, και συγχρόνως υπερηφανεύεται ότι σηκώνει τον σταυρό του Χριστού, εκλέγοντας πρόωρα την ερημική ζωή, γίνεται ένας επαναστάτης και όχι ένας ερημίτης. 22) Έλεγε πάλι: Η κοινοβιακή ζωή και η εξ αυτής αγία υπακοή, που είναι η ρίζα της μοναχικής ζωής, τοποθετεί μέσα στους κόλπους της τον ίδιο τον Σωτήρα Χριστό, που δίνει σαν παράδειγμα στους ανθρώπους την ζωή του, με τους δώδεκα Αποστόλους, οι οποίοι υποτάχθηκαν καθ’ όλα στις θείες του εντολές. 23) Κανένα άλλο είδος μοναχικής ζωής δεν οδηγεί τον μοναχό τόσο στην πνευματική πρόοδο και δεν τον λυτρώνει τόσο εύκολα από τα σωματικά και ψυχικά πάθη, όσο η κοινοβιακή ζωή με την μακαρία υπακοή. Και αυτό οφείλεται στην ταπείνωσι που γεννάται από την υπακοή. 24) Και για την πνευματική αγάπη έλεγε πάλι: ― Η ζωή στο κοινόβιο ενώνει τους αδελφούς, χωρίς διακρίσεις γενεών, με την εν Χριστώ αγάπη, και έτσι όλοι γίνονται ένα σώμα με μία μόνο κεφαλή -τον Χριστό- μία μόνο ψυχή, μία και μοναδική θέλησι και ένα και μοναδικό σκοπό -τη διαφύλαξι των εντολών του Χριστού, με το να προτρέπη ο ένας τον άλλο στον καλό αγώνα, να υπακούη ο ένας στον άλλο, να μεταφέρη ο ένας το φορτίο του άλλου, να γίνη πατέρας και μαθητής ο ένας για τον άλλον. 25) Έλεγε πάλι ο στάρετς: ― Η αγία υπακοή σαν ρίζα και θεμέλιο της μοναχικής ζωής, είναι άρρηκτα δεμένη με την ζωή του κοινοβίου, όπως είναι δεμένη η ψυχή με το σώμα. Διότι δεν μπορεί να υπάρχη το ένα χωρίς το άλλο. 26) Στο κοινόβιό μας, έλεγε ο μακάριος Παΐσιος, κανένας δεν έχει τίποτε το προσωπικό του, διότι όλα έχουν διατεθή σε όλους, εφ’ όσον η απληστία είναι η οδός του προδότου Ιούδα. Όποιος έρχεται στο μοναστήρι, είναι υποχρεωμένος να εναποθέση όλη την περιουσία του, μέχρι και το πιο ελάχιστο αντικείμενο, στα πόδια του ηγουμένου, χαρίζοντας τον εαυτό του, την ψυχή και το σώμα του στον Θεό μέχρι θανάτου. 27) Κατόπιν επρόσθεσε και αυτά: ― Είναι αλήθεια ότι στο κοινόβιό μας δεν φθάνουν όλοι στα ίδια εξ ίσου μέτρα της πνευματικής ηλικίας. Οι περισσότεροι απαρνούνται όλα τα θελήματά των και την γνώμη των, υπακούουν σε όλους τους αδελφούς και υπομένουν με μεγάλη χαρά τις επιπλήξεις και τους πειρασμούς. Αυτοί είναι πάντοτε κυρίαρχοι του εαυτού των στις κατηγορίες εναντίον των και θεωρούνται από όλους οι πλέον ανάξιοι. Οι άλλοι, που δεν είναι και λίγοι, πέφτουν και πάλι σηκώνονται, σφάλλουν και πάλι μετανοούν, με δυσκολία υπομένουν τους ελέγχους και τους πειρασμούς, αλλά δεν παραμένουν στα πρώτα και προσεύχονται με θερμότητα στον Θεό να τους αποστείλη βοήθεια. Υπάρχουν ακόμη λίγοι που δεν μπορούν καθόλου να υπομείνουν τους πειρασμούς και τις συκοφαντίες. Αυτοί έχουν ανάγκη να τρέφωνται με το γάλα της ευσπλαχνίας, της φιλανθρωπίας και της ανοχής, μέχρι να φθάσουν στην κατάλληλη πνευματική ηλικία. 28) Σε κάποιον από τους φίλους του, έλεγε ο όσιος Παΐσιος τα παρακάτω λόγια: ― Έχω μια ακατάπαυστη θλίψι και πόνο στην καρδιά μου. Άραγε με τι πρόσωπο θα παρουσιασθώ εγώ μπροστά στον φοβερό Κριτή, για να απολογηθώ τόσο για τις ψυχές των αδελφών μου που ευρίσκονται στην υπακοή μου, όταν εγώ δεν είμαι σε θέσι να αντιληφθώ το μολυσμό της ψυχής μου; Αλλά, αν και είμαι ανάξιος, έχω την ελπίδα της σωτηρίας μου στις προσευχές των αδελφών μου που ζουν μαζί μου. 29) Όταν ο στάρετς Παΐσιος εξήλθε με τη συνοδεία του από το Όρος του Άθωνος για το μοναστήρι Ντραγκομίρνα, επέβαλε με την ευλογία του μητροπολίτου Μολδαβίας Γαβριήλ τον παρακάτω κανονισμό για την τάξι της μοναχικής ζωής: ― Κανένας κοινοβιάτης αδελφός να μην έχη το παραμικρό αντικείμενο ιδιωτικής περιουσίας, κινητό ή ακίνητο. Ο ηγούμενος του μοναστηριού θα έχη την φροντίδα να δίνη στον καθένα τα αναγκαία, ανάλογα με τη διακονία του. ― Κάθε αδελφός ν’ αγωνίζεται ν’ αποκτήση την τελεία υπακοή, αφού απαρνηθή όλα τα θελήματά του, τις σκέψεις και την ελευθερία του. ― Ο ηγούμενος να γνωρίζη καλά την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων ώστε να γνωρίζη πώς να κατευθύνη τους μοναχούς κατά το θέλημα του Θεού. ― Οι εκκλησιαστικές ακολουθίες και όλη η κοινοβιακή τάξις να τηρούνται ακριβώς κατά το τυπικό του Αγίου Όρους Άθωνος. ― Ο ηγούμενος και όλοι οι αδελφοί είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν καθημερινά στις εκκλησιαστικές ακολουθίες με ράσο και κουκούλι. Μόνο οι ασθενείς ή οι σταλμένοι σε διακόνημα μπορούν να απουσιάζουν από την εκκλησία. ― Στην τράπεζα να προσφέρεται το φαγητό κατά το εκκλησιαστικό τυπικό και την τάξι του Αγίου Όρους. ― Σε κανέναν δεν επιτρέπεται να τρώγη στο κελλί του, από τον ηγούμενο μέχρι και τον τελευταίο δόκιμο αδελφό. Μόνο οι ασθενείς και οι γέροντες επιτρέπεται να παίρνουν τροφές για το κελλί των. ― Στα κελλιά οι αδελφοί είναι υποχρεωμένοι περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο έργο να ασκούνται στην καρδιακή προσευχή. Επίσης να διαβάζουν  τους ψαλμούς, την Αγία Γραφή και τα βιβλία των Αγίων Πατέρων. Ενώ η έξοδος από τα κελλιά και η διάθεσις για συζήτησι να αποφεύγωνται σαν το δηλητήριο. ― Ο ηγούμενος να τοποθετή τους αδελφούς σ’ όλα τα διακονήματα της μονής, για να συνηθίζουν στην ταπείνωσι και στην εκκοπή του θελήματός των. ― Ο ηγούμενος οφείλει να έχη προς όλους την ίδια αγάπη και φροντίδα, καθώς και οι αδελφοί να έχουν σ’ αυτόν αγάπη καθαρή και ανυπόκριτη. ― Ο ηγούμενος πρέπει να υπομένη με πραότητα όλες τις αδυναμίες των πνευματικών του τέκνων με την ελπίδα διορθώσεώς των. Ενώ αυτοί που ζουν με το να συμβουλεύωνται το λογικό των και αφήνουν την τάξι της υπακοής, μετά από μερικές συμβουλές, να απομακρύνωνται από το μοναστήρι. ― Για την καλή διακυβέρνησι της μοναστηριακής περιουσίας και της περιουσίας που εχάρισαν οι αδελφοί στο μοναστήρι, ο ηγούμενος είναι υποχρεωμένος να έχη ένα αδελφό επιτήδειο που να μπορή να τα διοική όλα καλά. ― Οι αδελφοί που έρχονται για μοναχοί στο μοναστήρι να φορούν τα ενδύματα των λαϊκών και να δοκιμάζωνται από έξι μήνες μέχρι τρία χρόνια. Μετά να εισάγωνται στον μοναχισμό ως ρασοφόροι (δόκιμοι) ή μοναχοί με μανδύα. Ενώ αυτοί που μετά από τρία χρόνια δεν μαθαίνουν την υπακοή και την εκκοπή των θελημάτων των, να αποστέλλωνται πάλι στον κόσμο. ― Στο μοναστήρι να υπάρχη μικρό νοσοκομείο για τους ασθενείς αδελφούς και ένας αρμόδιος αδελφός να φροντίζη γι’ αυτούς, προσφέροντας κατάλληλη τροφή, ποτό και ησυχία. ― Στο μοναστήρι να υπάρχουν διάφορα εργαστήρια για τα απαραίτητα της αδελφότητος, στα οποία να εργάζωνται ειδικευμένοι μοναχοί, ώστε να μην υπάρχη ανάγκη να πηγαίνουν οι μοναχοί στους λαϊκούς. ― Να υπάρχουν δύο αρχονταρίκια για τους φιλοξενουμένους· ένα μέσα στο μοναστήρι για τους ευλαβείς λαϊκούς προσκυνητάς, που έρχονται για ψυχική ανάπαυσι και το άλλο εκτός του μοναστηριού για τους επισκέπτας χάριν τουρισμού. ― Ο ηγούμενος να διορίζη τους καταλληλότερους μοναχούς για την φιλοξενία και ψυχική ξεκούρασι των ξένων. Τους πτωχούς και ασθενείς -ασχέτως από πού κατάγονται- να τους οδηγούν είτε στο αρχονταρίκι είτε στο νοσοκομείο και να τους περιποιούνται με καλωσύνη. ― Στο μοναστήρι να είναι απαγορευμένη η είσοδος των γυναικών, εκτός σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης, όπως σε καιρό πολέμου ή καταδιώξεως. ― Ο ηγούμενος να εκλέγεται από την συνοδεία των μοναχών και μόνο εξ αυτών που ανήκουν στο μοναστήρι. Να γνωρίζη καλά την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων και να είναι σ’ όλους παράδειγμα αγάπης, πραότητος και σωφροσύνης. ― Το μοναστήρι Ντραγκομίρνα να μην είναι ποτέ και πουθενά υποτεταγμένο, όπως το άφησε με αυστηρή εντολή ο σεβασμιώτατος εκείνος κτίτωρ, ο μητροπολίτης Αναστάσιος Κρίμκα. 30) Ο όσιος Παΐσιος εσυμβούλευε τους αδελφούς να επιτελούν το καθορισμένο διακόνημά των με μεγάλη αγάπη, με τελεία σιωπή και με την προσευχή μυστικά στην καρδιά. Συχνά εξερχόταν και ο ηγούμενος με τους αδελφούς στις δουλειές, και ήταν σε όλους παράδειγμα για όλα. 31) Το καλοκαίρι που οι πατέρες εργάζονταν στην πεδιάδα, επήγαινε μαζί των για τις καθημερινές εκκλησιαστικές ακολουθίες και ένας Πνευματικός, ο οποίος και τους εξωμολογούσε κάθε ημέρα. 32) Όταν ο στάρετς Παΐσιος δεν μπορούσε να παρακολουθή επαρκώς τους εργαζομένους στην πεδιάδα αδελφούς, τους έστελνε μία επιστολή γεμάτη από πνευματικές συμβουλές. Να πώς εδίδασκε τους αδελφούς σε μία απ’ αυτές τις επιστολές: ― Παιδιά μου, φυλαχθήτε από τον φθόνο. Όπου υπάρχει ζηλοτυπία, εκεί δεν υπάρχει το Πνεύμα του Θεού. Να κυριαρχήτε στην γλώσσα σας για να μη εξέλθη λόγος μάταιος. Όποιος εξουσιάζει την γλώσσα του, φυλάγει την ψυχή του από την λύπη. Από την γλώσσα πηγάζει η ζωή και ο θάνατος. Σ’ όλα αν έχετε ταπείνωσι, αγάπη και καλωσύνη. Οπλισθήτε με τον φόβο του Θεού, με την μνήμη θανάτου και των αιωνίων βασάνων, αλλά και με τη νοερά προσευχή, την οποία να επαναλαμβάνετε ακατάπαυστα. Να προσφέρετε την θυσία στον Θεό καθαρή, άμωμη, εις οσμήν ευωδίας, κατά τις χριστιανικές σας υποσχέσεις. Να προσφέρετε τον αγώνα και τους ιδρώτες του αίματός σας πάντοτε σαν μία φλόγα πυρός. Ο καύσων και το λιοπύρι της ημέρας να είναι για εσάς όπως η υπομονή των μαρτύρων. 33) Στα κελλιά ζητούσε ο στάρετς Παΐσιος από τους μοναχούς να κάμουν τρεις εργασίες: Να διαβάζουν τους λόγους των Αγίων Πατέρων, να ασκούνται στην νοερά προσευχή και να κάνουν -ανάλογα με τις δυνάμεις των- συχνά μετάνοιες με δάκρυα. 34) Την εξαγόρευσι των λογισμών στους Πνευματικούς θεωρούσε ο μεγάλος στάρετς θεμέλιο της πνευματικής ζωής και ελπίδα σωτηρίας για όλους. Γι’ αυτό συνιστούσε στους αδελφούς, κυρίως όσοι ήταν αρχάριοι στα πνευματικά, να εξομολογούνται κάθε βράδυ στον Πνευματικό των.