Η αξία καί η δύναμις τής ΕΥΧΗΣ

Γ' Χαιρετισμοί, 2009

Χριστιανοί μου,
Και πάλιν ο λόγος μας για την ευχή, για το γλυκύτατον όνομα και πράγμα, το παντοδύναμον όνομα του Ιησού Χριστού, για το "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με".

Κάποιο πνευματικοπαίδι μου, μου ανέφερε αυτές τις ημέρες τα εξής.
Πρίν από εικοσιπέντε περίπου χρόνια, είχα συμβουλέψει την μητέρα ενός φίλου μου, που έμενε στο παραπλεύρως διαμέρισμα απ’ το δικό μου, πώς να προσεύχεται με κομποσχοίνι, επαναλαμβάνοντας το όνομα του Ιησού Χριστού, "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με".
Η γυναίκα ήτο θεοσεβής, πιστή, με εκκλησιασμό και συμμετοχή στα πανάγια μυστήρια. Έτσι το δέχτηκε ευχάριστα και το έθεσε σε εφαρμογή.
Ύστερα από δυο μέρες έρχεται και μου λέγει.
«Γιώργο, λέγω την ευχή καθισμένη, και αισθάνθηκα κάποιος να μου τραβάει το κομποσχοίνι. Φοβήθηκα πολύ και αμέσως σταμάτησα».
«Μη σταματάτε», της απάντησα, «και μη φοβάστε, ο διάβολος το κάνει, γιατί ενοχλείται και καίγεται από την ευχή. Είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο αυτό, το έχω αντιμετωπίσει πολλές φορές, και έχω και προσωπική εμπειρία αλλά και από άλλους αγωνιζομένους εν τω κόσμω πιστούς χριστιανούς, που πρωτοέπιαναν το κομποσχοίνι στο χέρι».
Μετά από δύο τρείς μέρες, συνεχίζει ο Γιώργος, η μητέρα του φίλου μου, με κτυπάει την πόρτα, βγαίνω έξω και μου λέει.
«Γιώργο πρέπει να σου πω κάτι. Γιατί πριν από λίγο, στεκόσουν έξω απ’ την πόρτα του διαμερίσματος, και άρχισες να με βρίζεις με τόσο άσχημα λόγια, και μάλιστα τη στιγμή που έκανα προσευχή με το κομποσχοίνι»;
Ευτυχώς που ήρθε και μου το είπε, γιατί εγώ δεν έκανα ποτέ κάτι τέτοιο. Της εξήγησα λοιπόν, με τη φώτιση που μου έδωσε ο Θεός, ότι ο διάβολος χρησιμοποίησε την φωνή μου, ενοχλημένος ασφαλώς από την ευχή που τον ζεματούσε, και προσπάθησε όχι μόνον να την σταματήσει, αλλά και την γυναίκα να την κάνει να θυμώσει και να τα βάλει μαζί μου.

Αυτού του είδους τα παιχνίδια χριστιανοί μου και τα πειράγματα του διαβόλου, είναι πολύ γνωστά και συνηθισμένα στους αρχαρίους, δηλαδή όπως είπα πριν, εκείνους που πρωταρχίζουν την ευχή.
Το πλέον συνηθισμένη ας το πούμε επίθεση των δαιμόνων, είναι η προσβολή με λογισμούς. Προσβάλλει δηλαδή το νου μας συνεχώς, με λογισμούς αισχρούς, πονηρούς, κακούς, βλασφήμους. Ή με λογισμούς υπερηφάνειας, κενοδοξίας, εγωισμού, αυτοθαυμασμού και πολλούς άλλους, ή και με σκέψεις και προσβολές απελπισίας, απογνώσεως, αμέλειας και τα λοιπά.
Παραδείγματος χάρη, μπορεί να μας πει την ώρα που κάνομε προσευχή, ότι άδικα προσεύχεσαι, πως δεν ακούει την προσευχή, διότι δεν πρόκειται να σωθείς, είσαι μεγάλος αμαρτωλός, και ο Θεός δε σ’ ακούει. Δε λέει η Αγία Γραφή ότι «αμαρτωλόν ο Θεός ουκ ακούει»;
Βλέπεται είναι μοναδικός στο να επικαλείται ακόμα και αγιογραφικά χωρία, αφού το έκαμε στον ίδιο τον Κύριο στο Σαραντάρειον Όρος όταν πήγε να Τον πειράξει, με τον τριπλό πειρασμό, χρησιμοποίησε τις δυο φορές αγιογραφικά χωρία. Άρα λοιπόν μπορεί να τα χρησιμοποιεί για να μας πλανέψει και σε μας που είμαστε άνθρωποι άπειροι γύρω από τα πνευματικά αυτά θέματα, και την πάλη του αγώνος εναντίον των δαιμόνων.
Μοναδικός σκοπός λοιπόν είναι να παρατήσουμε την ευχή. Επίσης θα μας βάλει ο διάβολος πολύ συχνά λογισμούς εναντίον του πνευματικού, του πνευματικού μας, και άλλοτε πάλι θα μας ρίξει στην υπερηφάνεια, πώς; ότι δήθεν κάτι καταφέραμε, ότι πλέον διαφέρουμε από τους άλλους, ότι έχουμε προοδεύσει, ότι εμείς πλέον είμεθα οι καλοί και όλοι οι άλλοι είναι σκάρτοι. Ότι έχουμε τόσα χαρίσματα που όλοι πλέον αρχίζουν να μας προσέχουν, να μας προτιμούν, να μας επαινούν, να μας θαυμάζουν και τόσα άλλα.

Μού έλεγε ένα κοριτσάκι δεκατεσσάρων ετών ότι πήγε να κάνει κομποσχοίνι στις δέκα η ώρα το βράδυ, και ο διάβολος της ψιθύρισε μέσα της «Μπράβο! Ποιο κορίτσι και παιδάκι στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών, και τέτοια ώρα κάνει προσευχή με κομποσχοίνι; Μπράβο και μπράβο και μπράβο …», και με το «μπράβο» θα χάσουμε τον μισθόν των κόπων μας.

Όταν λοιπόν διαπιστώσει ο εχθρός ο αιώνιος της ψυχής μας, ότι εμείς αποδεχθήκαμε κάποιες από αυτές τις προσβολές, τότε κατά την διάρκειαν της προσευχής, - ειδικότερα όταν δεχθούμε την προσβολή των επαίνων – μπορεί να προκαλέσει κάποιο παράδοξο φως, που όμως είναι σκοτεινοχαρές και της πλάνης πρόξενος. Άλλοτε πάλι κάνει ο διάβολος πως υποχωρεί στο δικό μας πόλεμο και στη δική μας αντίσταση, που προβάλλουμε εμείς, και στη συνέχεια μας κολακεύει με λογισμούς επαινετικούς. «Μπράβο, καλά τα κατάφερες, νίκησες το διάβολο». Και άλλα βέβαια παρόμοια για να μας ρίξει και πάλι στην υπερηφάνεια για να μας ρίξει και πάλι στην υπερηφάνεια και χάσουμε τον κόπο της αγρυπνίας και της προσευχής. Μερικές φορές προκαλεί κάποιους θορύβους, - προσέξτε, πολύ, πολύ απαλούς – τους οποίους και παρουσιάζει μέσα στο λογισμό με ταχύτητα αστραπής, σαν αγγελικά φτερουγίσματα. Και εδώ μπορεί να ακολουθήσει μια παράξενη δροσιά στο πρόσωπο για να μας κάνει να πιστέψομε ότι αυτή η δροσιά προκαλείται από τα φτερουγίσματα των αγγέλων. Πολλοί την έχουν πατήσει.

Θα μπορούσαμε έτσι συνεχίζοντας να πούμε και άλλα παραδείγματα απάτης και πλάνης των δαιμόνων, αλλά ήδη τα έχουμε γράψει στο γνωστό βιβλίο «Η ευχή μέσα στον κόσμο». Φοβερά είναι τα τεχνάσματα του διαβόλου αδελφοί μου, με τα οποία θέλει να κερδίσει την ψυχή μας ο παμπόνηρος δαίμονας και να την ρίξει, αφού εμείς συγκατατεθούμε με τη θέλησή μας, στο αιώνιο πυρ της Κολάσεως. Για να μπορέσουμε όμως να διακρίνουμε τις σατανικές παγίδες, δια μέσου των λογισμών, πρέπει να ζητούμε αφενός μεν τις συμβουλές του πνευματικού, και αφετέρου να καλλιεργούμε την μετάνοια και το ταπεινό φρόνημα.

Με πολλούς τρόπους χριστιανοί μου μας ομιλεί ο Θεός, για το πώς θα μπορέσουμε να αποφύγουμε αυτές τις παγίδες τις δαιμονικές. Μας ομιλεί και μας φωτίζει κατά πρώτον με τα λόγια της Αγίας Γραφής, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, δηλαδή δια μέσου των δικαίων, των προπατόρων, των προφητών, των Ευαγγελιστών, όπως και των λοιπών Αποστόλων. Επίσης μας ομιλεί και μας φωτίζει μέσα από την πληθώρα των συγγραμμάτων των πατέρων της Εκκλησίας, και ειδικά των Καππαδόκων, Μεγάλου Βασιλείου, Γρηγορίου του Θεολόγου, Ιωάννου του Χρυσοστόμου, όπως και των νηπτικών πατέρων με πρώτον τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Έτσι λοιπόν μας προσφέρεται από τους μεγάλους πατέρες της Εκκλησίας μας, κυρίως όμως μέσα από την Καινή Διαθήκη, μας προσφέρονται οι διάφοροι τρόποι, με τους οποίους νικάμε το κακόν, πρώτον που υπάρχει μέσα μας, στην ανθρώπινη φύση μας, «ό μισώ», φωνάζει ο Παύλος, «τούτο και πράσσω». Πρέπει να γλυτώσουμε και να λυτρωθούμε και να αποφύγουμε και τον κόσμον της κακίας που υπάρχει γύρω μας, και τις πανουργίες βέβαια των δαιμόνων και συγχρόνως να καλλιεργούμε τις αρετές, με την βασική προϋπόθεση της συμμετοχής μας στα σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας, Βάπτισμα, Χρίσμα, Θεία Κοινωνία και Ιερά Εξομολόγηση.

Εμάς όμως μας ενδιαφέρουν επαναλαμβάνω, οι δαιμονικές παγίδες. Για να τις διακρίνουμε στην καθημερινή μας ζωή, και στον μικρό πνευματικό μας αγώνα, για την πιστή και την απόλυτη υπακοή στο θέλημα του Αγίου Θεού, απαιτούνται δύο πράγματα: φως και προσευχή. Όχι το φως του ηλίου, ούτε το τεχνητό φως των λαμπτήρων, ούτε και το φως από φωτιά. Αλλά το φως του ταπεινού φρονήματος, το φως της ταπεινοφροσύνης, ή καλύτερα το φως της αληθινής ταπεινώσεως. Αυτό το φως είναι μια φωτιστική και θεϊκή δύναμις που φωτίζει το μυαλό μας, και του δίδει σοφίαν, πολλή σοφίαν και γνώσιν από Θεού ή όπως καλύτερα αποκαλείται θεογνωσία. Και όχι μόνον αυτό, αλλά το φως αυτό γεμίζει τον αγωνιζόμενο πιστό και ταπεινόφρονα χριστιανό από χάριτες και δωρεές του Θεού, δηλαδή από χαρίσματα. Και το δεύτερο που τονίσαμε είναι η προσευχή και μάλιστα η προσευχή με το κομποσχοίνι, προσευχή στο όνομα του Σωτήρος Χριστού, "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με". Και έτσι η ευχούλα με το κομποσχοίνι είναι και αυτό φως, φως Χριστού. «Φως Χριστού φαίνει πάσι», διακηρύσσουμε βεβαιωτικά σε κάθε προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.

Όμως ένα φως είναι η προσευχή και ταπείνωσις, φως Χριστού που φωτίζει κάθε χριστιανό που έχει ταπεινό φρόνημα και προσεύχεται αδιαλείπτως στο όνομα του Ιησού Χριστού. Ταπεινοφρονείς εσύ και ελεηνολογείς εσύ τον εαυτόν σου για το πλήθος των αδυναμιών σου; Αν ναι, τότε όταν θα προσεύχεσαι με το παντοδύναμο αυτό όνομα θα γεμίζεις από Χριστόν, θα χορταίνεις από Χριστόν, θα ενδύεσαι τον Χριστόν και θα είσαι όλο φως, φως Χριστού, και αυτό το φως θα σε ζαλίζει και θα σε μεθά. Θα είσαι μεθυσμένος, αλλά μεθυσμένος από ουράνια ευτυχία και χαρά.
Πιθανόν να μην καταλαβαίνουμε αυτή τη στιγμή, τι μας λέγουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, γιατί είμαστε άγευστοι το τι θα πεί να είναι κάποιος μεθυσμένος από την χάριν και το φως του Χριστού. Σας υπενθυμίζω όμως το πάθημα των Αποστόλων την ημέρα της Πεντηκοστής όταν μέθυσαν από το Άγιον Πνεύμα, και πλούτισαν τότε από σοφίαν Θεού, από χάριν Θεού, από γνώσιν Θεού, από φως Θεού.

Να όμως που ο χλευασμός και η ειρωνία των εχθρών του Χριστού, είπεν τότε μίαν αλήθεια, ότι «γλεύκους μεμεστωμένοι εισί οι Απόστολοι». Αυτό αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων, στο δεύτερο κεφάλαιο, δηλαδή ήπιαν δυνατό κρασί και μέθυσαν και δεν ξέρουν τι λένε. Και όμως και Πάρθοι και Μήδοι και Πέρσες και από όλα τα μέρη όσα ήσαν συγκεντρωμένοι εκείνη την ημέρα στα Ιεροσόλυμα, ο καθένας άκουγε στη δική του διάλεκτο τον καυστικό εκείνον αλλά και φωτιστικό λόγο του Αποστόλου Πέτρου.
Ιδού λοιπόν η Θεία Μέθη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος και η μέθη αυτή έκαμε τους Αποστόλους όχι μόνον πανσόφους και ρήτορας ανά την οικουμένην, αλλά και φως αληθινόν εις ολόκληρον τον κόσμον. Και ύστερα από μια τέτοια μέθη ποιος μπορούσε να τους χωρίσει από την αγάπην του Χριστού; Μήπως οι θλίψεις ή οι στεναχώριες; Μήπως οι διωγμοί, ή οι αρρώστιες και η πείνα; Μήπως οι φυλακές και οι εξορίες; Μήπως τα βασανιστήρια ή μήπως και τα θηρία στο Κολοσσαίον της Ρώμης; Γι’ αυτό και ισχύει το «εν εκάστω θανατούμεθα όλην την ημέραν, ελογίσθημεν ως πρόβατα επί σφαγής», όπως το βεβαιώνει και ο Απόστολος Παύλος στο όγδοον κεφάλαιον της Προς Ρωμαίους Επιστολής του.
Κανένας και τίποτα δεν μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπην του Χριστού, γι’ αυτό και μείς όλοι με ταπείνωση και συντριβή, με πίστη και μετάνοια, ας λέμε μέρα νύχτα την ευχούλα. "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με". Και αυτή η μονολόγιστος ευχή θα ανάψει μέσα στις καρδιές μας το φως το αληθινόν, το φως του Χριστού που θα μας οδηγήσει με ασφάλεια και σιγουριά στο λιμάνι του Παραδείσου, στην αγκαλιά του Θεού. Αυτό θα φωτίζει το δρόμο της ζωής μας ώστε με ασφάλεια να περάσουμε και μέσα από τις πολλαπλές παγίδες των δαιμόνων.

Κάθε μέρα λοιπόν, κάθε ώρα, κάθε στιγμή, με ταπείνωση "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με". Και να είστε υπερβέβαιοι, αν επιμείνουμε με ταπείνωση και πίστη, θα γεμίσουμε από φως Χριστού. Θα χορτάσουμε από Χριστόν. Από έλεος και μακροθυμία θεία. Θα μεθύσουμε από τη χάρη Του. Θα μεταμορφωθούμε από το δόξα Του.

Και θα σας φέρω ένα ωραίο παράδειγμα για να τελειώσουμε.
Όταν ο λειτουργός ιερεύς στη Θεία Λειτουργία βγαίνει εδώ στην Ωραία Πύλη και εκφωνεί «Άνω σχώμεν τας καρδίας», και σηκώνει τα χέρια του προς τον Παντοκράτορα, οι ιεροψάλτες μας που αντιπροσωπεύουν τον λαόν του Θεού, δηλαδή το εκκλησίασμα, όλους εσάς, απαντούν «Έχομεν προς τον Κύριον». Άραγε όμως, στρέφουμε όλοι τις καρδιές μας, τις έχουμε δηλαδή; λέει «έχομε προς τον Κύριον», έχουμε τις καρδιές μας στραμμένες όλοι. Τις έχουμε όμως ; Στραμμένες προς τον θρόνον του Παντοκράτορος Κυρίου; Πιστεύω πως όχι όλοι μας. Ελάχιστοι. Ένας, δύο, πέντε, δέκα; Δε γνωρίζω… Ο Θεός το γνωρίζει. Εκείνος είναι ο παντογνώστης. Εκείνος ετάζει καρδίας και νεφρούς.
Αλλ’ όμως και ένας εκκλησιαζόμενος χριστιανός να έχει την καρδιά του καθαρή και στραμένη δια της ευχής προς τον Χριστόν, τότε το μέλος αυτό του εκκλησιάσματος και γενικά της Εκκλησίας, δοξάζεται! Αφού με τη δύναμη της ευχής ανεβάζει ψηλά στο θρόνο του Θεού, «έχομεν προς τον Κύριον». Και το αισθάνεται αυτό, λέγοντας «Χριστέ μου ελέησέ με»! Αισθάνεται την καρδιά του να ανεβαίνει στο θρόνο του Θεού, και τότε δοξάζεται. Προσέξτε τι θέλω να σας πω, αν θυμηθούμε τους μακαρισμούς. «Μακάριοι είναι όλοι εκείνοι που έχουν καθαρή καρδιά, διότι αυτοί και μόνον τον Θεόν όψονται». «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Και αφού λοιπόν αξιώνονται να δουν πνευματικά την δόξα του Θεού, δοξάζονται και αυτοί ολόκληροι ψυχοσωματικά. Και η Αγία Γραφή μας λέγει με το στόμα του Αποστόλου Παύλου τα εξής. Αναφερόμενος στο σώμα μας, μας λέγει, όταν ένα μέλος από το σώμα μας πάσχει, συμπάσχουν όλα τα μέλη. Όταν πονάει το κεφάλι μου, ολόκληρος ταλαιπωρούμαι. Όταν όμως έχω ψυχική ευφορία από μια χαρά, είμαι ολόκληρος χαρούμενος! Παίρνω ζωή επάνω μου. Όταν λέει το ένα μέλος δοξάζεται, συνδοξάζονται όλα τα μέλη. Αυτό μας λέει ο Απόστολος Παύλος. Άρα λοιπόν, σ’ αυτόν τον έναν, γυναίκα ή άνδρα, που σπρώχνει και στρέφει με την δύναμη του ονόματος του Ιησού Χριστού, - διότι είναι το υπέρ παν όνομα, στο οποίον πάν γόνυ κάμπτει. Παντοδύναμο είναι το όνομα. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, έγειρε και περιπάτει. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, σοι λέγω καθαρίσθητι. Και καθαρίζεσαι. Στο όνομα του Ιησού Χριστού σου λέγω «λελυμένος», και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι. Και αυτόματα πραγματοποιούνται τα πάντα. Και τα θαύματα γίνονται. - Έτσι λοιπόν, αυτός ο άνδρας ή η γυναίκα, που έχει καθαρή την καρδιά, και τη στρέφει με τη δύναμη του ονόματος του Ιησού Χριστού, στο θρόνο του Θεού, και δοξαζεται απ’ αυτή τη δόξα, συνδοξάζονται στο θρόνο του Θεού, και όλα τα μέλη του εκκλησιάσματος, ή καλύτερα όλης της εκκλησίες. Γι’ αυτό και χρεωστούμε ευγνωμοσύνη, σ’ αυτόν τον έναν, τον ανώνυμο, που πάντα τον έχει η Εκκλησία σε ένα κρυφό μέρος να προσεύχεται, που με την ιδιότητα της κοινής ανθρωπίνης φύσεως και επειδή το θέλει και ο ίδιος ο Θεός, μας συνδοξάζει και εμάς όλους.
Τώρα πόσοι από μας αντιλαμβανόμεθα αυτή τη δόξα, αυτό το καταλαβαίνουμε, το πληροφορείται η καρδιά μας, όταν θα βγούμε έξω από την εκκλησία, και καθ’ όλην την διάρκειαν της ημέρας, αν η καρδιά μας πληρούται από χαρά, χαράν αναστάσιμη.
Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι οδηγούμεθα και μεις, σιγά σιγά αλλά σταθερά, μαζί με τους ολίγους, μαζί με το μικρόν ποίμνιον, και με τον δικό μας προσωπικό αγώνα, στη σωτηρία δια του Ιησού Χριστού,
στον οποίον ανήκει πάσα δόξα τιμή και προσκύνησις,
τώρα και πάντοτε και εις τους απεράντους αιώνας των αιώνων,

Αμήν.