Ανάσταση! Ο θρίαμβος της αγάπης του Θεού. Αρχιμανδρίτη Ευσέβιου Βίττη. Μέρος Β'
Και επεξηγεί ο άγιος Ιερόθεος την έννοια του όρου έρως: «Τον έρωτα είτε θείον ειπούμε είτε αγγελικόν είτε νοερόν είτε ψυχικόν είτε ακόμη και φυσικόν, πρέπει να τον εννοήσουμε ως μία δύναμη που προξενεί ένωση.
Και κινεί τα ανώτερα να προνοούν για τα κατώτερα, εκείνα που είναι της ίδιας σειράς τα κινεί να έχουν αμοιβαία συνοχή και κοινωνία, και τέλος κινεί τα κατώτερα να επιστρέψουν στα καλύτερα και ανώτερά τους».
Επομένως ο Θεός «εξίσταται» με μια πνευματική κίνηση αγαπητική προς τα δημιουργήματά του, και ειδικότερα προς τα λογικά πλάσματά του, όπως είναι ο άνθρωπος. Και ο άγιος Διονύσιος συνεχίζει: «Ο θείος έρως είναι από τη φύση του εκστατικός.
Δεν αφήνει τους εραστές να ανήκουν στον εαυτό τους. Και αυτό το δείχνουν από την πρόνοια, που δείχνουν για τα κατώτερα. Εκείνα που είναι της ίδιας σειράς τη δείχνουν από τη μεταξύ τους συνοχή. Και τα χαμηλότερα από τη θειότερη επιστροφή τους προς τα πρώτα.
Γι’ αυτό ο θείος Παύλος, που κυριεύθηκε από τον θείον έρωτα και δοκίμασε την εκστατική του δύναμη, λέει με ένθεο στόμα: «δεν ζω εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός», ως αληθινός εραστής, που μέσα του είχε υποστεί έκσταση προς το Χριστό, όπως λέει ο ίδιος στην προς Κορινθίους
Επιστολή του. Δε ζούσε επομένως τη δική του ζωή, αλλά τη ζωή του αγαπημένου του ως υπερβολικά αγαπητή και ποθητή».
Και ο μεγάλος θεολόγος, ο όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής, λέει τα εξής: «Οι θεολόγοι ονομάζουν το θείον άλλοτε έρωτα, άλλοτε αγάπη, άλλοτε εραστό και αγαπητό. Γι’ αυτό ο έρως, που είναι αγάπη, κινείται (προς τα έξω), ως εραστό δε και αγαπητό κινεί προς τον εαυτό του όλα όσα είναι δεικτικά έρωτος και αγάπης.
Και, για να το ξαναπούμε καθαρότερα και σαφέστερα, κινείται προς εκείνα που είναι δεικτικά έρωτος και αγάπης, προξενώντας μια εσωτερική σχέση. Και κινεί, γιατί είναι εκ φύσεως ελκυστικός της επιθυμίας εκείνων, που κινούνται προς αυτόν. Και πάλι κινεί και κινείται, γιατί ο θείος έρως διψάει να τον διψούν, ποθεί να ποθείται και αγαπάει να τον αγαπούν». το ίδιο άλλωστε ισχύει και από την πλευρά των αγαπημένων εν σχέσει προς τον Κύριο, ως πηγή της θείας αγάπης.
Και συνεχίζει: «Πηγή και γεννήτορας της αγάπης και του θείου και αγίου έρωτος είναι ο ίδιος ο Θεός. Γιατί αυτός, ενώ υπήρχε αυτή η αγάπη μέσα του, την πρόβαλε προς τα έξω, δηλαδή προς τα κτίσματά του. Σύμφωνα με αυτό έχει λεχθεί ότι “ο Θεός είναι αγάπη”.
Και πάλι λέγεται για το Θεό, ότι είναι “γλυκύτης και επιθυμία”, δηλαδή αγάπη και θείος έρως. Υποκείμενο λοιπόν αλλά και αντικείμενο αγάπης και θείου έρωτος είναι ο ίδιος. Λοιπόν με το να ξεχύνεται από αυτόν ο θείος έρως και η θεία αγάπη, αυτή η έκβλυση σημαίνεται ως κίνηση. Με το να είναι αυτός το πράγματι αξιέραστο και αγαπητό και επιθυμητό και προτιμητό, κινεί εκείνα, που στρέφονται προς αυτόν ανάλογα προς τη δύναμη της επιθυμίας τους».
Ανάσταση! Ο θρίαμβος της αγάπης του Θεού
Α) Η αγάπη του Θεού
Και κινεί τα ανώτερα να προνοούν για τα κατώτερα, εκείνα που είναι της ίδιας σειράς τα κινεί να έχουν αμοιβαία συνοχή και κοινωνία, και τέλος κινεί τα κατώτερα να επιστρέψουν στα καλύτερα και ανώτερά τους».
Επομένως ο Θεός «εξίσταται» με μια πνευματική κίνηση αγαπητική προς τα δημιουργήματά του, και ειδικότερα προς τα λογικά πλάσματά του, όπως είναι ο άνθρωπος. Και ο άγιος Διονύσιος συνεχίζει: «Ο θείος έρως είναι από τη φύση του εκστατικός.
Δεν αφήνει τους εραστές να ανήκουν στον εαυτό τους. Και αυτό το δείχνουν από την πρόνοια, που δείχνουν για τα κατώτερα. Εκείνα που είναι της ίδιας σειράς τη δείχνουν από τη μεταξύ τους συνοχή. Και τα χαμηλότερα από τη θειότερη επιστροφή τους προς τα πρώτα.
Γι’ αυτό ο θείος Παύλος, που κυριεύθηκε από τον θείον έρωτα και δοκίμασε την εκστατική του δύναμη, λέει με ένθεο στόμα: «δεν ζω εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός», ως αληθινός εραστής, που μέσα του είχε υποστεί έκσταση προς το Χριστό, όπως λέει ο ίδιος στην προς Κορινθίους
Επιστολή του. Δε ζούσε επομένως τη δική του ζωή, αλλά τη ζωή του αγαπημένου του ως υπερβολικά αγαπητή και ποθητή».
Και ο μεγάλος θεολόγος, ο όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής, λέει τα εξής: «Οι θεολόγοι ονομάζουν το θείον άλλοτε έρωτα, άλλοτε αγάπη, άλλοτε εραστό και αγαπητό. Γι’ αυτό ο έρως, που είναι αγάπη, κινείται (προς τα έξω), ως εραστό δε και αγαπητό κινεί προς τον εαυτό του όλα όσα είναι δεικτικά έρωτος και αγάπης.
Και, για να το ξαναπούμε καθαρότερα και σαφέστερα, κινείται προς εκείνα που είναι δεικτικά έρωτος και αγάπης, προξενώντας μια εσωτερική σχέση. Και κινεί, γιατί είναι εκ φύσεως ελκυστικός της επιθυμίας εκείνων, που κινούνται προς αυτόν. Και πάλι κινεί και κινείται, γιατί ο θείος έρως διψάει να τον διψούν, ποθεί να ποθείται και αγαπάει να τον αγαπούν». το ίδιο άλλωστε ισχύει και από την πλευρά των αγαπημένων εν σχέσει προς τον Κύριο, ως πηγή της θείας αγάπης.
Και συνεχίζει: «Πηγή και γεννήτορας της αγάπης και του θείου και αγίου έρωτος είναι ο ίδιος ο Θεός. Γιατί αυτός, ενώ υπήρχε αυτή η αγάπη μέσα του, την πρόβαλε προς τα έξω, δηλαδή προς τα κτίσματά του. Σύμφωνα με αυτό έχει λεχθεί ότι “ο Θεός είναι αγάπη”.
Και πάλι λέγεται για το Θεό, ότι είναι “γλυκύτης και επιθυμία”, δηλαδή αγάπη και θείος έρως. Υποκείμενο λοιπόν αλλά και αντικείμενο αγάπης και θείου έρωτος είναι ο ίδιος. Λοιπόν με το να ξεχύνεται από αυτόν ο θείος έρως και η θεία αγάπη, αυτή η έκβλυση σημαίνεται ως κίνηση. Με το να είναι αυτός το πράγματι αξιέραστο και αγαπητό και επιθυμητό και προτιμητό, κινεί εκείνα, που στρέφονται προς αυτόν ανάλογα προς τη δύναμη της επιθυμίας τους».
Αρχιμανδρίτη Ευσέβιου Βίττη
Εμείς και η αγάπη μας
Εκδόσεις Μονής Οσίου Γρηγορίου
Άγιον Όρος 2012
(σελ. 47-64)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου