Ο Ιεραπόστολος της Αφρικής μακαριστός π. Χαρίτων Πνευματικάκις

Ο π. Χαρίτων Μπουτονάκης – Πνευματικάκις (κατά κόσμον Χαράλαμπος) γεννήθηκε στις 18 Αυγούστου 1908 στο χωριό Παλαιλώνι της επαρχίας Βάμου Αποκορώνου Χανίων. Σε νεαρή ηλικία τελείωσε την Ιερατική Σχολή Χανίων και τον Οκτώβριο του 1932 έλαβε το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1934 μεταβαίνει στο Βόλο και ως ιεροκήρυκας ιδρύει τα πρώτα κατηχητικά σχολεία, ενώ παράλληλα αναλαμβάνει ως βιβλιοφύλακας την αναδιοργάνωση και τον εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης του Θρησκευτικοφιλολογικού Συλλόγου «Οι Τρεις Ιεράρχες». Το 1935 επιτυγχάνει την έκδοση δεκαπενθήμερου χριστιανικού φυλλαδίου με τίτλο «Το Φως του Κόσμου», την εποπτεία και διεύθυνση του οποίου είχε εξ αρχής.

Το 1937 ο π. Χαρίτων έφυγε από τον Βόλο και προσχώρησε στην αδελφότητα «Ζωή» και το καλοκαίρι του 1940 χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο. Το 1945 υπηρετεί ως ιερεύς στην Έδεσσα και στη συνέχεια στην Κοζάνη και στην Κατερίνη. Το 1949 υπηρετεί ως στρατιωτικός ιερέας στο Γράμμο, όπου και τραυματίζεται από έκρηξη νάρκης. Από το 1958 μέχρι 1972 τον βρίσκουμε στην Πάτρα, όπου πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Συλλόγου Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Ο Πρωτόκλητος».

 

Σε ηλικία 65 ετών, στις 9 Ιουλίου 1973, ο π. Χαρίτων με αποστολικό ζήλο, πορεύεται στην Αφρική για το Χριστό, στον τόπο που έφησε την τελευταία του πνοή ο μακαριστός π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, την Κανάγκα του Κογκό. Συνάντησε πάρα πολλά εμπόδια, διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες, επιδημίες, δυστυχία, πείνα, εξεγέρσεις, πολέμους, δυσκολίες μέχρι αφανισμού του. Παρ’ ότι κατηγορήθηκε ακόμη και ως λαθρέμπορος διαμαντιών δεν οπισθοχώρησε, έμεινε εκεί και απαντούσε: «Οι ιερείς του Θεού του Υψίστου δε φοβούνται ούτε το θάνατο». Όταν ο τότε Πρόξενος στο Λουμπουμπάσι κ. Στέφανος Ποταμιανός προέτρεψε τον π. Χαρίτωνα να αναχωρήσει για την Ελλάδα, ο γέροντας του απάντησε ότι δεν θα γίνει ρίψασπις και ότι υπήρχαν και στο Ζαΐρ μνήματα.

Πρώτη του φροντίδα κατά την άφιξή του στην πόλη, ήταν ο καλλωπισμός του τάφου του π. Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου και η επισκευή του μικρού Ι. Ναού του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Σε λίγο καιρό η κυβέρνηση της Κανάνγκα παραχωρεί στο Ιεραποστολικό Κλιμάκιο μια παλαιά οικία ομογενούς, η οποία διαμορφώνεται κατάλληλα και γίνεται Ι. Ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο. Το 1976 σε οικόπεδο κεντρικού σημείου της πόλης ανεγείρεται νέος Ι. Ναός του Αγίου Ανδρέα με βαπτιστήριο.

Τον Αύγουστο του 1976 χειροτονούνται από τον Μητροπολίτη Κεντρ. Αφρικής Τιμόθεο οι δύο πρώτοι ιθαγενείς ιερείς, ο π. Χρυσόστομος και π. Ανδρέας, που στο εξής θα βοηθούσαν τον π. Χαρίτωνα να ανταποκριθεί στις πνευματικές του διαρκώς αυξανόμενου ποιμνίου. Εξάλλου ο π. Χαρίτων τόνιζε πάντα ότι στο Ζαΐρ δεν είχε πάει για προσηλυτισμό και δελεασμό ψυχών με μεγάλα χρηματικά ποσά ή υλικά μέσα, σαν αυτά που διέθεταν τα ιεραποστολικά μεγαθήρια άλλων ομολογιών, αλλά για να καταστήσει γνωστό το μήνυμα του Ευαγγελίου στον ειδωλολατρικό κόσμο και να προβάλει τον πλούτο της Ορθοδοξίας και της Θείας λατρείας μας. Έτσι, κατάφερε σε 5 μόλις χρόνια να προσέλθουν στην Ορθοδοξία 626 καθολικοί, 135 προτεστάντες και 900 ειδωλολάτρες.

Αναλώθηκε στο να κηρυχθεί "το Ευαγγέλιον πάση τη κτίσει", η Ορθοδοξία "εις την οικουμένη". Στην Κανάγκα ο π. Χαρίτων παρέμεινε συνεχώς 25 χρόνια μέχρι την κοίμησή του.

Ο Θεός ευλόγησε το αγιαστικό, λατρευτικό, διδακτικό, κατηχητικό, εκπαιδευτικό, φιλανθρωπικό, κοινωνικό, Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό του έργον.

• Η Θεία Λειτουργία, που με ιεροπρέπεια και κατάνυξη επιτελούσε, προσήλκυε τους ιθαγενείς στην Ορθοδοξία.
• Βρήκε περί τους 30 Ορθοδόξους και με την Χάρη του Θεού κατόπιν Κατηχήσεως, δια του Αγίου Βαπτίσματος, τους χάρηκε αυξανόμενους σε 30.000 και πλέον.
• Με τις πολύμοχθες, άοκνες προσπάθειές του και την οικονομική βοήθεια από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανεγέρθησαν περίτεχνοι Ι. Ναοί.
• Δώδεκα πνευματικά του τέκνα, ορθόδοξοι ιθαγενείς, αξιώθηκαν της τιμής να γίνουν κληρικοί. Χειροτονήθηκαν από τον οικείο Επίσκοπο Σεβ. Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής κ. Τιμόθεο, που ποικιλοτρόπως συμπαρίστατο στις προσπάθειες και ενίσχυε τον ακάματο εργάτη του Ευαγγελίου.
• Στο ιατρείο της Ιεραποστολής με την προσφορά αρχικά της ασκήτριας στην αγιότητα, αδελφής της αγάπης, αειμνήστου Όλγας Παπασαραντοπούλου και στην συνέχεια των πέντε αφιερωμένων Αδελφών Νοσοκόμων από την Ελλάδα, ανακουφίζονται οι πονεμένοι αδελφοί μας και τους παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψι.
• Στα εκπαιδευτήρια "Φως Εθνών" "LUMIERE DES NATIONS" 1000 μαθητές - μαθήτριες σε διάφορες τάξεις Δημοτικών - Γυμνασίου - Λυκείου δέχονται τα πολύτιμα αγαθά της παιδείας. Στους μαθητές παρέχονται δωρεάν σίτισι, ρουχισμός, βιβλία, γραφική ύλη κ.ά.
• Με τους κόπους των αφοσιωμένων τεσσάρων εκπαιδευτικών, τα Σχολεία έχουν μεγάλες επιτυχίες και τυγχάνουν πολλαπλών διακρίσεων.
• Στο χώρο του ιεραποστολικού κλιμακίου δεσπόζει ο περικαλλής Ι. Ναός του Αγίου Ανδρέου, με βυζαντινή αγιογραφία και μυσταγωγική ατμόσφαιρα, κέντρο και ορμητήριο κάθε αγώνος και πόλος έλξεως των πιστών Ορθοδόξων.
• Γύρω του έχουν αναπτυχθεί σταδιακά και οργανωμένα, καλαίσθητα και εντυπωσιακά κτίρια σε βυζαντινό ρυθμό. Το ιατρείο, τα σχολεία "Φως Εθνών", αίθουσες κατηχητικών και πνευματικών συγκεντρώσεων, για ανθρώπους κάθε ηλικίας, βιβλιοθήκη - αναγνωστήριο, οι κατοικίες του ιεραποστολικού κλιμακίου, κτίριο Σεμιναρίου, για την κατάρτιση στελεχών από μακρινές περιοχές, ξενώνας 50 κλινών, κατοικίες ιθαγενών κληρικών, εργαστήρια, αποθήκες κ.ά.

Για την δημιουργία όλων αυτών ο π. Χαρίτων δόθηκε "ψυχή τε και σώματι" προσφέροντας βέβαια και τα χρήματα της συντάξεώς του. Πολύτιμη ήταν και η συμβολή του Αρχιμ. π. Ιγνατίου Μαδενλίδη, πνευματικού τέκνου και αξίου διαδόχου του, που τα τελευταία χρόνια στάθηκε κοντά του.

Ο π. Χαρίτων κατέλειπε ως υψικάρυνος κατάκαρπος ελαία, θαυμαστά επιτεύγματα και πνευματικές υποθήκες. Διακόνησε την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό στην Αφρική "εν ταπεινώσει και απλότητι".

Τιμητικές διακρίσεις: Αν και ο μακάριος π. Χαρίτων ουδέποτε επεδίωξε ανθρώπινες διακρίσεις, ως επιβράβευση των μόχθων του, εν απουσία, του απονεμήθηκαν: Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (χάλκινο μετάλλιο). Και υπό της Αποστολικής Εκκλησίας των Πατρών "τιμητικόν δίπλωμα με Σταυρόν Μετάλλιον του Αγ. Ανδρέου".

Πλήρης ημερών και έργων αγαθών κοιμήθηκε εν Κυρίω "ανώδυνα και ειρηνικά" την Κυριακή 29/3/1998, που η Εκκλησία μας τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον συγγραφέα της Κλίμακος, αφού κοινώνησε, για τελευταία φορά των Αχράντων Μυστηρίων.

Ο Υψιπετής Αετός της ιεραποστολής, ο πύρινος μαχητής της Πίστεως, ο αθόρυβος "επαναστάτης", ο αυστηρός και ασκητικός Γέροντας, ο σταθερός και συνεπής στις παραδόσεις των Πατέρων, ο εμφορούμενος από βαθύ εκκλησιαστικό φρόνημα, ο Πατέρας χιλιάδων Αφρικανών, ο δούλος Κυρίου, έφυγε οσιακά, για την αιωνιότητα.

Ετάφη κατά την επιθυμία του, πίσω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου, που με αίμα και ιδρώτα ανήγειρε και αναπαύεται στην αφρικανική γη. Στον τάφο του αναγράφονται σε μαρμάρινη πλάκα τα τελευταία του λόγια:

"Χριστός Ανέστη...!
Χτυπάτε τις καμπάνες της Ορθοδοξίας,
σε όλη την Αφρική,
σε όλη την Αφρική...
χτυπάτε τις καμπάνες της Ορθοδοξίας,
της Ορθοδοξίας...!"